Οι Γερμανοί δεν αφήνουν τον Ντράγκι να… τυπώσει

Με αποφασιστικές κινήσεις, που έδειξαν να πείθουν τις αγορές, O… Σούπερ Μάριο Ντράγκι χαλάρωσε σε οριακό βαθμό τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ.

Όμως, η εξέλιξη της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωτράπεζας επιβεβαιώνει ότι ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης βρίσκεται σε… ψυχρό πόλεμο με τον επικεφαλής της Bundesbank, Γιενς Βάιντμαν, ο οποίος δεν του επιτρέπει να πατήσει το κουμπί της… εκτύπωσης χρήματος, δηλαδή μιας τολμηρής ποσοτικής χαλάρωσης (QE), που θα περιλαμβάνει και αγορές κρατικών ομολόγων.

Αντιδρώντας στις έντονες, πλέον, ανησυχίες για βύθιση της ευρωζώνης σε σταθερά χαμηλό πληθωρισμό ή και αποπληθωρισμό ιαπωνικού τύπου, που θα καθήλωνε την οικονομία σε μακρά περίοδο στασιμότητας, το συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε δράσεις δύο κατηγοριών:
1.Το βασικό επιτόκιο του ευρώ (επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος) μειώνεται στο έσχατο όριο του 0,05% (από 0,15% σήμερα), ενώ το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης (για τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας) θα μειωθεί κατά 10 μονάδες βάσης στο 0,30%. Επιπλέον, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθεί κατά 10 μονάδες βάσης στο ‑0,20%, κάτι που σημαίνει ότι επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο οι τράπεζες που «παρκάρουν» ρευστό στην ΕΚΤ.
2.Οριστικοποιήθηκε η απόφαση να αρχίσει η ΕΚΤ από τον Οκτώβριο να αγοράζει τιτλοποιημένα δάνεια (ABS) και καλυμμένα ομόλογα (covered bonds), σε ένα πρόγραμμα που καταρτίζεται με τη βοήθεια της BlackRock. Στόχος είναι να «χυθεί» ρευστότητα στην αγορά (τράπεζες και θεσμικούς επενδυτές), χωρίς όμως να είναι σαφές (ούτε ο Ντράγκι ήταν σε θέση να το υπολογίσει) πόσα δισεκατομμύρια ευρώ θα πέσουν στην αγορά (σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, πρόκειται για ένα πρόγραμμα της τάξεως των 500 δισ. ευρώ).

Οι αγορές περίμεναν κάποιες κινήσεις από την ΕΚΤ, μετά και την ομιλία του Ντράγκι στο Τζάκσον Χολ, όπου ουσιαστικά προανήγγειλε δράση για την αντιμετώπιση του χαμηλού πληθωρισμού, και ο διοικητής της ΕΚΤ δεν διέψευσε τις προσδοκίες. Αντίθετα, οι παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν μάλλον ξεπέρασαν τις αρχικές προβλέψεις των αναλυτών, κάτι που φάνηκε κυρίως από τις αντιδράσεις της αγοράς συναλλάγματος, όπου το ευρώ «γκρεμίστηκε» σε χαμηλό 14 μηνών, κάτω από το 1,30 δολ. Σημαντική ήταν η υποχώρηση των αποδόσεων των ομολόγων, αλλά και η θετική αντίδραση στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.

Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι πόσο μακριά μπορεί να φθάσει η ΕΚΤ στην προσπάθειά της να αναζωογονήσει την οικονομία. Θα κινηθεί κάποτε όπως άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες (Fed, Τράπεζα της Αγγλίας, Τράπεζα της Ιαπωνίας) προχωρώντας και σε αγορές κρατικών ομολόγων (QE), ή θα παραμείνει εγκλωβισμένη στην «ορθόδοξη» εκδοχή κεντρικής τραπεζικής της Bundesbank, αποφεύγοντας τον «απαγορευμένο καρπό» της αγοράς κρατικών ομολόγων;

Σε αυτά τα ερωτήματα, η απάντηση δεν είναι αρκετά εύκολη. Η Bundesbank συναίνεσε αρχικά στην απόφαση να γίνει χρήση ανορθόδοξων μέσων νομισματικής πολιτικής, όπως οι αγορές τίτλων του ιδιωτικού τομέα, που θα αρχίσουν τον Οκτώβριο. Όμως, όπως παραδέχθηκε χθες ο Ντράγκι, η απόφαση για τη νέα μείωση των επιτοκίων δεν ήταν ομόφωνη, κάτι που σημαίνει ότι υπήρξε αρνητική ψήφος από τον Γιενς Βάιντμαν και πιθανόν άλλους κεντρικούς τραπεζίτες γερμανικής επιρροής, οι οποίοι, πιθανότατα, έκριναν ως βεβιασμένη και υπερβολική την απόφαση για τα επιτόκια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των περισσότερων αναλυτών, παρότι ο Ντράγκι έχει την εμπιστοσύνη της καγκελαρίου Μέρκελ, δύσκολα θα καταφέρει να πείσει τον Βάιντμαν να δώσει τη συγκατάθεσή του σε ένα σοβαρό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς η Bundesbank σταθερά πιστεύει ότι αυτό θα αποτελούσε νομισματική χρηματοδότηση κυβερνήσεων, η οποία απαγορεύεται αυστηρά από το καταστατικό της ΕΚΤ και τις ευρωπαϊκές συνθήκες, ενώ ανακαλεί στους Γερμανούς μνήμες από τον υπερπληθωρισμό του Μεσοπολέμου.

Με αυτά τα δεδομένα, η ελπίδα του Ιταλού επικεφαλής της ΕΚΤ είναι ότι τα νέα μέτρα, σε συνδυασμό και με κάποιες παρεμβάσεις από τις κυβερνήσεις για την τόνωση της ανάκαμψης, θα απομακρύνουν τους επόμενους μήνες τον πληθωρισμό από την επικίνδυνη ζώνη κοντά στο μηδέν και θα τον φέρουν πλησιέστερα στο στόχο της ΕΚΤ (κοντά αλλά όχι πάνω από 2%). Γιατί, αν η «χαμηλή πτήση» του πληθωρισμού συνεχισθεί, ο Μ. Ντράγκι δεν θα έχει ελεύθερα χέρια για να πατήσει… το κουμπί της εκτύπωσης χρήματος.

sofokleous10.gr