Ο Πρόεδρος, οι κάλπες και… το Παρίσι

Χαρακτήρα «οδηγού» για τις επόμενες πολιτικές κινήσεις του πρωθυπουργού θα έχουν, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, οι συναντήσεις των Παρισίων με την τρόικα.

Παρότι στην εγχώρια πολιτική επικαιρότητα δίνεται η εντύπωση ότι τα σενάρια για τις κάλπες θα κριθούν από το πρόσωπο που θα προταθεί για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας και από τις προσπάθειες, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο, για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων 180 ψήφων στη Βουλή, παράγοντες του πολιτικού χώρου και της αγοράς υπογραμμίζουν ότι, στην πραγματικότητα, καταλύτης σε όλα τα σενάρια για την προσφυγή στις κάλπες θα είναι οι συναντήσεις με την τρόικα στο Παρίσι.

Το «καλό σενάριο» του Μαξίμου, για την υπέρβαση του εμποδίου της προεδρικής εκλογής, έχει μια αναγκαία συνθήκη: ότι η κυβέρνηση θα αποκτήσει τους επόμενους μήνες σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο, μέσω μιας οριστικής συμφωνίας με τους ξένους δανειστές για την ελάφρυνση του χρέους και τη χαλάρωση της επιτήρησης στη μετά το μνημόνιο εποχή, που θα της επιτρέψει να υλοποιήσει ένα «πακέτο» δημοφιλών μέτρων οικονομικής πολιτικής, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση έχουν οι ελαφρύνσεις της βαριάς «μνημονιακής» φορολογίας.

Αν η κυβέρνηση δεν πετύχει μια ευνοϊκή συμφωνία με τους δανειστές, που θα σηματοδοτήσει την έξοδο από την κρίση των τελευταίων ετών, δύσκολα θα μπορέσει να δημιουργήσει πολιτική δυναμική στη Βουλή υπέρ της –όποιας- πρότασής της για την Προεδρία, ώστε να «νομιμοποιηθούν» βουλευτές εκτός της κυβερνητικής πλειοψηφίας για να δώσουν την ψήφο τους για την Προεδρία, αποτρέποντας τις πρόωρες εκλογές. Ελάχιστοι βουλευτές θα δέχονταν να εμφανισθούν σαν πολιτικά «δεκανίκια» μιας κυβέρνησης, η οποία θα συνεχίσει να εφαρμόζει τις σκληρές πολιτικές της μνημονιακής περιόδου. Αλλά και η εξεύρεση κατάλληλου προσώπου για να προταθεί ως υποψήφιος Πρόεδρος θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη σε τέτοιες συνθήκες. Ακόμη και ο Φώτης Κουβέλης, που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να πει το «ναι» σε πρόταση για την Προεδρία, ξεκαθαρίζει με νόημα ότι θα εξετάσει το θέμα όταν έλθει η ώρα και σε συνάρτηση με τις πολιτικές που θα ακολουθεί η κυβέρνηση εκείνη την περίοδο, υπονοώντας σαφώς ότι, χωρίς μια ευνοϊκή συμφωνία με τους δανειστές, που θα αλλάξει ουσιωδώς την οικονομική πολιτική, ο ίδιος δεν είναι βέβαιος ότι θα δεχθεί να εκτεθεί ως υποψήφιος Πρόεδρος.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός φέρεται να επιδίωξε την πραγματοποίηση διερευνητικών συναντήσεων στο Παρίσι με τους εκπροσώπους της τρόικας, σε μια προσπάθεια να διαπιστώσει γρήγορα αν υπάρχουν περιθώρια να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση, η οποία θα ανοίξει το δρόμο προς τον… παράδεισο της ελάφρυνσης του χρέους και της απελευθέρωσης από την αυστηρότερη μορφή διεθνούς επιτήρησης. Αυτή η διερεύνηση, όπως λένε πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν καλά τα «μυστικά» της διαπραγμάτευσης, είναι απαραίτητη, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ, στη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό το καλοκαίρι, του ξεκαθάρισε ότι δεν θα πρέπει να περιμένει διευκολύνσεις σε πολιτικό επίπεδο, αν πρώτα δεν έχει «ανάψει πράσινο» η τρόικα, ελέγχοντας το βαθμό συμμόρφωσης της χώρας με τις απαιτήσεις του οικονομικού προγράμματος.

Η διερεύνηση είναι απαραίτητη και για ένα ακόμη λόγο: η κυβέρνηση γνωρίζει καλά ότι έχει μείνει πίσω σε εκατοντάδες εκκρεμότητες μνημονιακών μεταρρυθμίσεων, ότι μεταξύ των εκκρεμοτήτων είναι και η πολιτικά «εκρηκτική» νέα μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος (βλ. αλλαγές ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και μειώσεις συντάξεων), αλλά και ότι ο προϋπολογισμός του 2015 δεν μπορεί να κλείσει, αν δεν αλλάξει ο εξωπραγματικός στόχος του μνημονίου για το πλεόνασμα, που δεν είναι συμβατός με την ανάγκη εφαρμογής δικαστικών αποφάσεων για τα ειδικά μισθολόγια (ένστολοι) και με σημαντικές φοροελαφρύνσεις.

Μια θετική και γρήγορη (όχι μετά από επτά μήνες, όπως συνέβη στον τελευταίο έλεγχο…) κατάληξη της αξιολόγησης από την τρόικα είναι εμφανές ότι προϋποθέτει πως οι διεθνείς ελεγκτές θα δείξουν κατανόηση στα προβλήματα της κυβέρνησης και δεν θα ζητήσουν αυστηρή εφαρμογή όσων έχουν συμφωνηθεί και ενταχθεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο. Αλλιώς, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν θα βρεθεί με «λυμένα χέρια» στην άσκηση της πολιτικής της, αλλά κινδυνεύει να δεχθεί πιέσεις ακόμη και για επιβολή πρόσθετων μέτρων, κυρίως για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2015, που η τρόικα ανεβάζει σε δυσθεώρητα ύψη, άνω των 2 δις. ευρώ, μετά και τις εξελίξεις στα μισθολογικά των ενστόλων.

Θα βρει η κυβέρνηση αυτή την πολιτική κατανόηση; Οι παρασκηνιακές διεργασίες των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι η τρόικα δεν έχει την πολιτική εντολή να είναι «χαλαρή» σε αυτό τον έλεγχο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, δέχθηκε εκφράσεις έντονης δυσαρέσκειας από τις Βρυξέλλες για τις δηλώσεις του στην Wall Street Journal, όπου είχε προειδοποιήσει την τρόικα να μη ζητήσει νέα μέτρα, γι’ αυτό και υποχρεώθηκε να κάνει νέες δηλώσεις, εξερχόμενος του Μαξίμου, όπου τόνισε ότι η κυβέρνηση δεν προσέρχεται στις συναντήσεις στο Παρίσι για πολιτική διαπραγμάτευση, αλλά για έλεγχο προόδου στην εφαρμογή του προγράμματος και ότι, εν πάση περιπτώσει, δεν θέτει «κόκκινες γραμμές» στη συζήτηση. Αυτή ήταν μια σαφής ένδειξη ότι και αυτή η προσπάθεια της κυβέρνησης να «νερώσει» την αυστηρότητα των ελεγκτών δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιτύχει, καθώς μάλιστα οι ξένοι δανειστές γνωρίζουν ότι αυτός είναι ο τελευταίος έλεγχος στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος και ίσως η τελευταία τους ευκαιρία να επιβάλλουν «δύσκολα» μέτρα.

Με αυτά τα δεδομένα, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι δεν είναι απίθανο ένα κακό σενάριο εξέλιξης των συζητήσεων στο Παρίσι, βάσει του οποίου θα καταστεί πολύ πιθανή μια σοβαρή εμπλοκή στην αξιολόγηση, στην Αθήνα. Σε αυτή την περίπτωση, οι δρόμοι για μια ευνοϊκή συνολική συμφωνία με τους δανειστές, ως τα τέλη του χρόνου, θα έχουν κλείσει και δεν θα πρέπει να αποκλείεται μια «ηρωική έξοδος» της κυβέρνησης, με πρόωρη προσφυγή στις κάλπες τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο…

sofokleous10.gr