Τρεις λόγοι που ο πόλεμος στην Ουκρανία απέχει πολύ από το τέλος του

Το Κίεβο δεν θα αισθάνεται ασφαλές μέχρι να απομακρυνθεί ο Πούτιν από την εξουσία ή να «σπάσει» ο ρωσικός στρατός

Ένα μήνα αφότου ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να απελευθερωθεί από το ιστορικό λάθος της ανεξαρτησίας της, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι οι πολεμικοί στόχοι της Ρωσίας περιορίζονται στην περιοχή του Ντονμπάς και πλησιάζουν στην ολοκλήρωσή τους.

Αυτή η εξέλιξη θέτει τις βάσεις για την παρουσίαση της επιχείρησης ως επιτυχία στη ρωσική κοινή γνώμη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έρχεται σύντομα το τέλος του πολέμου.

Όπως γράφει ο Δρ Jack Watling στον Guardian, έχοντας αποτύχει στις αρχικές προσπάθειες να καταλάβει αρκετές πόλεις της Ουκρανίας και με τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, η Ρωσία αναγκάστηκε να επικεντρωθεί σε έναν στόχο κάθε φορά. Η Μαριούπολη είναι η τρέχουσα κύρια προσπάθεια.

Μόλις πέσει αυτή η πόλη-λιμάνι, το Χάρκοβο είναι πιθανό να είναι ο επόμενος στόχος, ακολουθούμενος από μια προσπάθεια ώθησης βόρεια κατά μήκος του ποταμού Δνείπερου για να αποκοπούν οι ουκρανικές δυνάμεις στο Ντονμπάς. 

Εάν οι Ρώσοι καταφέρουν να κρατήσουν τη Χερσώνα, αυτό θα άνοιγε το δρόμο για μια εκεχειρία με πρωτοβουλία της Ρωσίας, με σύνδεση μεταξύ του Ντονμπάς και της Κριμαίας, αλλά και του ρωσικού αφηγήματος που ισχυρίζεται ότι απέτρεψε μια Ουκρανική γενοκτονία κατά των Ρώσων στο Ντονμπάς.

Ακόμη και αυτοί, οι πιο περιορισμένοι στόχοι υπόσχονται σκληρές μάχες. Το Χάρκοβο – κοντά στα ρωσικά σύνορα – έχει ήδη υποστεί σφοδρό βομβαρδισμό, η ένταση του οποίου είναι πιθανό να αυξηθεί και η Ουκρανία έχει περιορισμένες επιλογές για να τον αποτρέψει.

Από την άλλη πλευρά, η μάχη προς τα βόρεια κατά μήκος του Δνείπερου πιθανότατα θα αντιμετωπιστεί με σκληρή αντίσταση, με τις συνεχιζόμενες δυτικές προμήθειες όπλων να οδηγούν σε βαριά φθορά μεταξύ των ρωσικών τεθωρακισμένων. Η έκβαση αυτής της μάχης δεν είναι καθόλου αναπόφευκτη.

Οι τρεις λόγοι που δεν θα τελειώσει ο πόλεμος

Θα ήταν σοβαρό λάθος να περιμένουμε να τελειώσει ο πόλεμος σε αυτό το σημείο, ωστόσο, ακόμη κι αν οι τοπικές εκεχειρίες και οι εκτεταμένες διαπραγματεύσεις υποδηλώνουν ότι η διπλωματία μπορεί να επικρατήσει. Αυτό συμβαίνει για τρεις λόγους:

Πρώτον, η άποψη του Πούτιν για το Κίεβο, ως ρωσικό έδαφος, δεν θα έχει αλλάξει. Όπως ο ρωσικός στρατός προσπαθούσε συνεχώς να αποσταθεροποιήσει την Ουκρανία και να σκοτώσει τους στρατιώτες της τα οκτώ χρόνια μεταξύ της προσάρτησης της Κριμαίας και της φετινής εκστρατείας, οι διαπραγματεύσεις δεν θα σταματήσουν τη ρωσική επιθετικότητα αλλά απλώς θα αλλάξουν την ένταση και την έμφαση.

Δεύτερον, ακριβώς επειδή η Ρωσία ετοιμάζεται να προσαρτήσει περισσότερο ουκρανικό έδαφος, ώστε να διεκδικήσει τη νίκη στο εσωτερικό, οι δυτικές κυρώσεις δεν εξαφανίζονται. Θα επιμείνουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο Πούτιν χάνει γρήγορα όλους τους μοχλούς επιρροής στη Δύση εκτός από την εφαρμογή ή την απειλή βίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οποιαδήποτε ηρεμία στις μάχες είναι πιθανό να οφείλεται στο ότι οι Ρώσοι επιδιώκουν αναδιοργάνωση για να επιλύσουν ελαττώματα στο σχέδιο εκστρατείας τους, να ανασυνταχθούν και να απειλήσουν εκ νέου με μια εκστρατεία κατά του Κιέβου.

Ο τρίτος λόγος, για τον οποίο οι νέοι δηλωμένοι στόχοι της Ρωσίας δεν υποδηλώνουν επικείμενο τέλος των εχθροπραξιών είναι ότι, ακριβώς λόγω των προσδοκιών των πρώτων δύο σημείων, η Ουκρανία δεν θα επιθυμήσει μια εκεχειρία για να επιτρέψει στη Ρωσία να υποσκάψει μια νέα «γραμμή επαφής». Η Ουκρανία θα επιδιώξει να ενισχύσει το Χάρκοβο και θα προσπαθήσει να αποτρέψει την περικύκλωσή του.

Τελικά, το Κίεβο δεν θα αισθάνεται ασφαλές μέχρι να απομακρυνθεί ο Πούτιν από την εξουσία ή να «σπάσει» ο ρωσικός στρατός.

Επιπλέον, μια γενική κατάρρευση των ρωσικών δυνάμεων αναμένεται να προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για την Ουκρανία να ξαναπάρει ό,τι έχασε το 2014 και το 2015. Έχοντας τραβήξει το χέρι της Ρωσίας στην καταστροφή, ο Ζελένσκι δεν έχει καμία πρόθεση να αφήσει τη Ρωσία να το βγάλει. Ακόμα κι αν το ήθελε, η ουκρανική κυβέρνηση λίγα θα μπορούσε να κάνει για να σταματήσει την εξέγερση των Ουκρανών στα κατεχόμενα εδάφη.

Ο Δρ Jack Watling είναι ερευνητής για χερσαίες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Royal United Services Institute

militaire.gr