Η Ατομική Βόμβα της Καταλωνίας

Το ιδιωτικό χρέος των καταλανικών επιχειρήσεων προς τις τράπεζες ανέρχεται στα 320 δις ευρώ. Ενώ το χρέος των καταλανικών νοικοκυριών σε 102 δις ευρώ. 


Με ένα ΑΕΠ 211.9 δις ευρώ (2016) οι υποχρεώσεις των ιδιωτών προς συστημικές τράπεζες αναχρηματοδοτημένες από την ΕΕ ανέρχονται σχεδόν στο 200% αυτού.

Από την άλλη, το δημόσιο χρέος της Καταλανικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 75 δις ευρώ. (2016) Από το 2007 και έπειτα, η Καταλανική Κυβέρνηση άρχισε να ξοδεύει πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούσε. Άρχισε να μοιράζει παροχές, να αυξάνει τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, να ιδρύει...πρεσβείες κτλ. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο πλήρης εκτροχιασμός των δημοσιονομικών της, με το χρέος να διπλασιάζεται κάθε χρόνο. 

Οι αγορές σύντομα σταμάτησαν να την χρηματοδοτούν, έτσι το Ισπανικό κράτος δημιούργησε (με δανεικά) το Ταμείο Περιφερειακής Ρευστότητας και έχει δανείσει άτοκα (τους τόκους τους πληρώνουν οι Ισπανοί) τα 52 δις ευρώ (2017) από το σύνολο των 75 δις ευρώ χρέους. Παράλληλα, η Κεντρική Κυβέρνηση αναγκάστηκε να νομοθετήσει και να προσθέσει στο σύνταγμα τον όρο πως οι περιφερειακές κυβερνήσεις δεν μπορούν να έχουν χρέος προϋπολογισμού που ξεπερνά το !% τον χρόνο. Το 2016, το έλλειμμα του προϋπολογισμού βρίσκεται στο ανεκτό 0,9%.

Η Καταλωνία έχει περίπου το μέγεθος του γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας, παραπλήσιο πληθυσμό με την Βουλγαρία (7,4 εκ. ) και συμβάλει στο ΑΕΠ της Ισπανίας 18,95% επί του συνόλου. Το χρέος της Ισπανικής Κεντρικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 1,134 τρις ευρώ (Ιούλιος 2017) . Σε περίπτωση απόσχισης, μέρος αυτού του χρέους, θεωρητικά, αναλογεί στους Καταλανούς. Υπάρχουν δύο τρόποι υπολογισμού του. Ο ένας είναι κατά κεφαλήν, και ο άλλος είναι με την συμμετοχή στο ΑΕΠ μια και η Ισπανία δανείζεται με βάση το ΑΕΠ της και όχι με βάση τον πληθυσμό της. Όπως και να έχει, το κατά κεφαλήν ποσό βγαίνει 181 δις ευρώ και με βάση το εθνικό προϊόν 215 δις ευρώ.

Εάν κάνουμε μία ανακεφαλαίωση όλων αυτών των χρεών, έχουμε: 320 δις επιχειρήσεις + 102 δις νοικοκυριά + 75 δις Καταλανική Κυβέρνηση + 181-215 δις Κεντρική Κυβέρνηση = 678 - 712 δις ευρώ. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, όλα αυτά τα χρέη περνούν από την ΕΚΤ. Δηλαδή όλους εμάς.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα χρέη. Το έλλειμμα εσόδων – εξόδων της κοινωνικής πρόνοιας (υγεία, συντάξεις επιδόματα αναπηρίας κτλ.) έφθασε τα 4,75 δις το 2016. Το οποίο, άλλη μια φορά, καλύφθηκε από τους Ισπανούς. Σε περίπτωση απόσχισης 1,7 εκ συνταξιούχοι θα απαιτούν την σύνταξή τους που ανέρχεται στα 968 ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο (2016). Οι 165.000 δημόσιοι υπάλληλοι τον μισθό τους που κυμαίνεται στα 23.894 ετησίως (2014). Την επομένη της ανεξαρτησίας, θα πρέπει να συγκροτηθεί σώμα στρατού και να εξοπλιστεί, όλες αυτές τις εγγυήσεις τις καλύπτει αγόγγυστα η Ισπανία.
Η Καταλωνία έχει ένα εμπορικό έλλειμμα 12 δις ευρώ και έναν όγκο διασυνοριακών συναλλαγών συγκρίσιμο με της Χιλής, της Σλοβακίας ή του Ισραήλ. Οι εξαγωγές για το 2016 έφθασαν τα 62,3 δις ευρώ και οι εισαγωγές τα 76 δις ευρώ. Παράλληλα την επισκέφθηκαν 18 εκ. αλλοδαποί τουρίστες, οι οποίοι άφησαν 1.132 ευρώ ο κάθε ένας. Οι Ισπανικές, μη Καταλανικές, επισκέψεις την ίδια χρονιά έφθασαν τα 51 εκατομμύρια!

Σε περίπτωση απόσχισης, το Καταλανικό πολιτικό κατεστημένο έχει δηλώσει πως δεν θα αναγνωρίσει τα χρέη που τους αναλογούν. Πράγμα από μόνο του που αποτελεί μια πραγματική ατομική βόμβα στα θεμέλια της ΕΕ. Εάν η Καταλωνία δεν αναγνωρίσει το χρέος που της αναλογεί προς το Ισπανικό δημόσιο ή από το μερίδιο του χρέους της Κεντρικής Κυβέρνησης, τότε, είναι πολύ πιθανό η Ισπανία να αρνηθεί την εξυπηρέτηση του δικού της χρέους επίσης. Η ροή τουριστών είναι πιθανό να διαταραχθεί και η εξαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών προς την Ισπανία και την ΕΕ να μηδενιστεί.

Ακόμη και η περίπτωση του βελούδινου και υπεύθυνου διαζυγίου των δύο λαών, θα οδηγήσει τους Καταλανούς σε τρομερά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Με γεννητικότητα 1,39 παιδιών ανα γυναίκα, 18% του πληθυσμού άνω των 65 ετών, τον διπλάσιο αριθμό μουσουλμάνων σε σχέση με την υπόλοιπη Ισπανία, 13% ανεργία, τον μεγαλύτερο αριθμό συλληφθέντων για τζιχαντισμό και πολιτικών για διαφθορά, ο κατάλογος των προκλήσεων είναι μεγάλος.

Η φυγή 30 και πλέον μεγάλων επιχειρήσεων από την Καταλωνία στον απόηχο του «δημοψηφίσματος» θα δημιουργήσει μια τρύπα στα έσοδα του προϋπολογισμού για το έτος 2018 ύψους 2,1 δις ευρώ μέχρι στιγμής. Οι μεγαλύτερες τράπεζες Sabadell, La Caixa και η εταιρεία ηλεκτρισμού Gas Natural – Fenosa με τζίρο ομίλου 26 δις ευρώ (2015) βρίσκονται μεταξύ των φυγάδων. Οι καταθέτες σε κατάσταση πανικού σηκώνουν τις αποταμιεύσεις τους, ταξιδεύουν στην διπλανή Αραγονία και ανοίγουν λογαριασμούς σε Ισπανικές (και άρα εγγυημένες) τράπεζες. Το μέλλον, όποιο και να είναι αυτό, θα είναι σίγουρα ενδιαφέρον.

Νικόλας Μπάστας