Εντοπίστηκε το εξαφανισμένο αρχαίο θαυματουργό φυτό σίλφιον;

To σίλφιον ίσως δεν εξαφανίστηκε τελικά αλλά ήταν κρυμμένο δύο χιλιάδες χρόνια σε ένα βουνό της Τουρκίας

Το σίλφιον (στα λατινικά silphium) ήταν ένα από τα πλέον αξιοποιήσιμα εμπορικά και όχι μόνο φυτό που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί των Αιγυπτίων και των Ελλήνων περνώντας στη συνέχεια στη ρωμαϊκή κουλτούρα. 

Ήταν ένα φυτό που χρησιμοποιούνταν ως μπαχαρικό αλλά κυρίως ως βάση φαρμακευτικών σκευασμάτων για πολλές παθήσεις ενώ χρησιμοποιούνταν και για τη δημιουργία καλλυντικών.

Θεωρούνταν θαυματουργό φυτό και ότι αποτελούσε δώρο του Απόλλωνα στους ανθρώπους. Αποτελούσε βασική πηγή εισοδήματος για διάφορους πληθυσμούς στη Μεσόγειο κυρίως στις παράκτιες περιοχές της σημερινής Λιβύης όπου και ήταν ο τόπος καταγωγής του. Οι Ρωμαίοι έλεγαν ότι το σίλφιον αξίζει το βάρος του σε δηνάρια, τα αργυρά νομίσματα του ρωμαϊκού πολιτισμού.   

Το φυτό αρχίζει να παρουσιάζει σημάδια εξαφάνισης από τον τρίτο αιώνα π.Χ και εικάζεται ότι μια από τις αιτίες ήταν η υπερκατανάλωση του τόσο από ανθρώπους όσο και από ζώα καθώς πιστευόταν ότι ως ζωοτροφή είχε ευεργετικές συνέπειες στην ποιότητα του κρέατος. 

Άλλη πιθανή αιτία ήταν η υπερσυγκομιδή του για να καλυφθεί η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Ιστορικές καταγραφές αναφέρουν ότι το τελευταίο φυτό σίλφιον που υπήρχε στον πλανήτη δόθηκε στον αυτοκράτορα Νέρωνα.

Ο Μαχμούτ Μίσκι καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης υποστηρίζει ότι εντόπισε στο όρος Hasan που βρίσκεται στο οροπέδιο της Ανατολίας ένα φυτό που είναι πανομοιότυπο με τα χαρακτηριστικά του σίλφιον όπως αυτά περιγράφονται σε ιστορικά κείμενα αλλά και σε αρχαίες απεικονίσεις του κυρίως σε νομίσματα αλλά και σε ιερογλυφικά.  

Αν και το φυτό βρίσκεται πολύ μακριά από τον τόπο καταγωγής του ο Μίσκι δηλώνει ότι η περιοχή που βρίσκεται το φυτό κατοικούνταν από αρχαίους Έλληνες οι οποίοι γνώριζαν τις ευεργετικές του ιδιότητες και αποφάσισαν να το καλλιεργήσουν εκεί.

Ο Μίσκι έχει οργανώσει αναλύσεις του φυτού που δείχνουν συγγένεια με τα φυτά του γένους Φέρουλα στο οποίο ανήκει ο γιγάντιαιος μάραθος. Πολλοί ειδικοί με βάση τις ιστορικές καταγραφές για το φυτό θεωρούν ότι ανήκε στο γένος Φέρουλα. 

Επιπλέον οι βοσκοί της περιοχής έχουν πει στον Μίσκι ότι τα ζώα τους βρίσκουν εξαιρετικό έδεσμα αυτό το φυτό κάτι που αναφέρεται και στις αρχαίες καταγραφές για το σίλφιον και αποτελεί σύμφωνα με τον καθηγητή ένα ακόμη στοιχείο που δημιουργεί βάσιμες ενδείξεις ότι το φυτό αυτό μπορεί να είναι το εξαφανισμένο εδώ και δύο χιλιετίες σίλφιον.  

Το «θαυματουργό» φυτό silphion, που κατανάλωναν οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και οι Αιγύπτιοι

Πηγές: nationalgeographic.com, ipm.missouri.edu