Επιστροφή της Ευρώπης στις «μαύρες» μέρες της πανδημίας ■Οι λόγοι

Στο επίκεντρο της πανδημίας κορονοϊού βρίσκεται και πάλι η Ευρώπη

Χώρες από τη Βαλτική έως τη Μεσόγειο προετοιμάζονται για αυστηροποίηση των μέτρων ενόψει των επόμενων δύσκολων μηνών.

Στιγμές απατηλής ξεγνοιασιάς ζούσαν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι το τελευταίο διάστημα, με τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να είναι γεμάτα, τους δρόμους να κατακλύζονται από ανθρώπους όλων των ηλικιών και άπαντες να περιμένουν την κορύφωση του "εορταστικού" κλίματος τα Χριστούγεννα. Κάτι που όπως φαίνεται όμως δεν πρόκειται να συμβεί, καθώς το τέταρτο κύμα κορονοϊού "σαρώνει" ήδη την ήπειρο.

Η Ολλανδία έγινε το Σάββατο (13/11) η πρώτη δυτικοευρωπαϊκή χώρα από το καλοκαίρι που επέβαλε μερικό lockdown, το Βερολίνο απαγορεύει στα εστιατόρια τους ανεμβολίαστους και η Γαλλία αγωνίζεται να βελτιώσει την εκστρατεία εμβολιασμού με τη τρίτη δόση.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι μολύνσεις από κορονοϊό σε όλη την ήπειρο αυξήθηκαν κατά 7% και οι θάνατοι κατά 10% την περασμένη εβδομάδα, καθιστώντας την τη μόνη περιοχή στον κόσμο όπου τα κρούσματα και οι θάνατοι αυξάνονται σταθερά.

Σχεδόν τα 2/3 των νέων μολύνσεων –περίπου 1,9 εκατομμύρια– ήταν στην Ευρώπη , δήλωσε ο ΠΟΥ, σηματοδοτώντας την έκτη συνεχή εβδομάδα που η εξάπλωση του ιού αυξάνεται σε ολόκληρη την ήπειρο, με αρκετές χώρες να αντιμετωπίζουν τέταρτο ή πέμπτο κύμα. 

Με εξαίρεση την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου η κάλυψη των εμβολίων είναι σημαντικά χαμηλότερη, οι εισαγωγές στα νοσοκομεία και οι θάνατοι παραμένουν γενικά πολύ χαμηλότεροι από ό,τι πριν από ένα χρόνο, και οι εθνικές διαφορές στα προληπτικά μέτρα δυσκολεύουν την εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων.

Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο συνδυασμός χαμηλού ποσοστού εμβολιασμού, μειωμένης ανοσίας όσων εμβολιάστηκαν νωρίς και αυξανόμενος εφησυχασμός για τις μάσκες και την αποστασιοποίηση, αφού οι κυβερνήσεις χαλάρωσαν τους περιορισμούς το καλοκαίρι, είναι η πιο πιθανή αιτία για την κατάσταση που επικρατεί τώρα στην Ευρώπη, όπως αναφέρει ο Guardian.

Αύξηση κρουσμάτων και σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού

Η απορρόφηση εμβολίων στην ήπειρο είναι υψηλότερη στη νότια Ευρώπη, με την Πορτογαλία, τη Μάλτα και την Ισπανία να έχουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 80% του πληθυσμού τους με δύο δόσεις εμβολίου και την Ιταλία να μην είναι μακριά με 73%, σύμφωνα με στοιχεία του OurWorldInData.

Οι μέσοι όροι των νέων ημερήσιων μολύνσεων της τελευταίας εβδομάδας είναι οι χαμηλότεροι στην ήπειρο σε αυτές τις χώρες, περίπου 100 ανά 1 εκατ. ανθρώπους, αλλά αυξάνονται και σε περιοχές όπου η απορρόφηση εμβολίων είναι χαμηλή.

Ωστόσο, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία, όπου η κάλυψη των εμβολίων είναι μόνο μερικές ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη, έχουν επίσης αρχίσει να αντιμετωπίζουν αύξηση των λοιμώξεων, γεγονός που δείχνει την πρόκληση ακόμη και για τις κυβερνήσεις με σχετικά υψηλά ποσοστά αποδοχής.

Η Ολλανδία, η οποία έχει εμβολιάσει πλήρως το 73% του πληθυσμού της, μπήκε σε μερικό lockdown τριών εβδομάδων το Σάββατο, κλείνοντας μπαρ, εστιατόρια και καταστήματα πρώτης ανάγκης από τις 8 μ.μ., κλείνοντας τα μη απαραίτητα καταστήματα και υπηρεσίες από τις 6 μ.μ. και περιορίζοντας τις συγκεντρώσεις στο σπίτι σε τέσσερις επισκέπτες. Όλα αυτά αφότου οι αριθμοί των κρουσμάτων σημείωσαν νέα ρεκόρ.

Η χώρα, η οποία χαλάρωσε τους περισσότερους περιορισμούς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κατέγραψε κατά μέσο όρο επτά ημερών 609 νέα κρούσματα ανά 1 εκατ. πολίτες αυτή την εβδομάδα, ωθώντας την κυβέρνηση να πάρει πίσω τη δέσμευσή της για άρση όλων των περιορισμών μέχρι το τέλος του έτους.

Σχεδόν το 69% του πληθυσμού είναι επίσης πλήρως εμβολιασμένο στη Γαλλία, σύμφωνα με το OurWorldInData (το επίσημο νούμερο, που περιλαμβάνει όσους έχουν κάνει μόνο μία δόση αν είχαν προηγουμένως νοσήσει, είναι ελαφρώς υψηλότερο).

Απαιτείται από το καλοκαίρι πιστοποιητικό που να δείχνει απόδειξη εμβολιασμού, νόσησης ή αρνητικό τεστ για την είσοδο σε καταστήματα, μπαρ και εστιατόρια, επιβίβαση σε αεροπλάνο ή τρένο μεγάλων αποστάσεων και οι μάσκες παραμένουν υποχρεωτικές σε εσωτερικούς δημόσιους χώρους, αλλά τα νέα κρούσματα ανεβαίνουν σε διψήφια ποσοστά κάθε εβδομάδα εδώ και ένα μήνα.

Ο Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι από την 1η Δεκεμβρίου, οι άνω των 65 ετών και τα άτομα σε ομάδες κινδύνου που δεν είχαν κάνει τρίτη δόση δεν θα δικαιούνται πλέον άδεια υγείας και ταυτόχρονα το πρόγραμμα της τρίτης δόσης θα επεκταθεί σε άτομα άνω των 50 ετών.

Η Γερμανία, όπου το 66,5% του πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο, βρίσκεται στο κατώφλι ενός τέταρτου κύματος που θα μπορούσε να είναι το πιο σοβαρό μέχρι τώρα, καταγράφοντας τα υψηλότερα καθημερινά ποσοστά μόλυνσης των τελευταίων δύο ετών τις τελευταίες πέντε ημέρες.

Ο επικεφαλής της γερμανικής υπηρεσίας ελέγχου ασθενειών προειδοποίησε ότι οι ΜΕΘ αντιμετωπίζουν μια άνευ προηγουμένου συμπίεση, λέγοντας ότι η χώρα βρίσκεται στα «πέντε λεπτά πριν τα μεσάνυχτα», ενώ τα κρατίδια που έχουν πληγεί περισσότερο σκέφτονται το lockdown.

Από τη Δευτέρα (15/11), στο Βερολίνο, μόνο άτομα που έχουν εμβολιαστεί ή έχουν νοσήσει πρόσφατα θα επιτρέπεται να επισκέπτονται εστιατόρια, κινηματογράφους και κομμωτήρια.

Με το χαμηλότερο ποσοστό εμβολιασμού (62,8%) και το υψηλότερο ποσοστό μόλυνσης (πάνω από 1.000 καθημερινά κρούσματα ανά εκατομμύριο) σχεδόν από όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η Αυστρία επιβάλει lockdown για τα μη εμβολιασμένα άτομα στις δύο περισσότερο πληγείσες περιοχές της αυτή την εβδομάδα και μπορεί να προχωρήσει με παρόμοια μέτρα σε εθνικό επίπεδο. 

Ο καγκελάριος Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ δήλωσε ότι τα μη εμβολιασμένα άτομα στις περιοχές της Άνω Αυστρίας και του Σάλτσμπουργκ θα επιτρέπεται να φύγουν από το σπίτι μόνο για συγκεκριμένους απαραίτητους λόγους, όπως η αγορά ειδών παντοπωλείου ή η επίσκεψη στο γιατρό.

Η γερμανόφωνη Αυστρία, η Ελβετία και η Γερμανία έχουν τα υψηλότερα ποσοστά μη εμβολιασμένων στη Δυτική Ευρώπη, αν και είναι δύσκολο να εντοπιστούν συγκεκριμένοι λόγοι πίσω από τον δισταγμό των ανθρώπων να εμβολιαστούν. 

Σε σύγκριση με χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία, οι προαναφερόμενες χώρες έχουν βιώσει σχετικά ήπια κύματα μέχρι στιγμής, που ίσως κάνει πολλούς να υποτιμήσουν πόσο θανατηφόρος μπορεί να είναι ο ιός.

Επίσης, αποδέχονται σχετικά, ακόμη και υποστηρικτικά, την «εναλλακτική ιατρική». Στη Γερμανία, για παράδειγμα, τα ομοιοπαθητικά φάρμακα μπορούν να αγοραστούν από φαρμακεία και καλύπτονται από πολλά νομοθετημένα ταμεία ασφάλισης υγείας.

Φτώχεια και παραπληροφόρηση

Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, εν τω μεταξύ, η φτώχεια, η κακή ενημέρωση και η παραπληροφόρηση έχουν συνδυαστεί με μια εδραιωμένη δυσπιστία προς την κυβέρνηση και τους κρατικούς θεσμούς, με αποτέλεσμα τα χαμηλότερα επίπεδα απορρόφησης εμβολίων στην Ευρώπη.

Ως αποτέλεσμα, εννέα χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης συγκαταλέγονται επί του παρόντος στα 10 υψηλότερα ημερήσια ποσοστά θανάτων από κορονοϊό της ΕΕ. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν τα υψηλότερα ημερήσια ποσοστά θνησιμότητας της ηπείρου.

Παρά τις μεγάλες προμήθειες εμβολίων, οι δύο χώρες έχουν εμβολιάσει πλήρως το χαμηλότερο ποσοστό του πληθυσμού τους από το σύνολο της ΕΕ των 27: μόλις το 34,5% των κατοίκων της Ρουμανίας έχουν λάβει δύο δόσεις και το 23,04% των κατοίκων της Βουλγαρίας. 

Και οι δύο έχουν πρόσφατα επιβάλει αυστηρότερους περιορισμούς, ενώ η Λετονία, μια άλλη χώρα με χαμηλό εμβολιασμό, επέβαλε lockdown τεσσάρων εβδομάδων ήδη από τα μέσα Οκτωβρίου. Η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ρωσία έχουν επίσης αυστηροποιήσει τα μέτρα.

Στη Δυτική Ευρώπη, το ερώτημα τώρα είναι εάν οι χώρες μπορούν να περιορίσουν αυτό το τελευταίο κύμα χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν σε lockdown πλήρους κλίμακας. 

Οι ειδικοί λένε ότι η απάντηση είναι πιθανώς ναι – μέτρα όπως η απόσταση, οι μάσκες και οι υποχρεωτικότητα εμβολιασμού για εσωτερικούς χώρους θα είναι ζωτικής σημασίας.

Ωστόσο, τα μέτρα για τη δημόσια υγεία και τα κοινωνικά μέτρα είναι εξίσου ζωτικής σημασίας, είπε, προσθέτοντας ότι ο ΠΟΥ εκτιμά ότι το 95% της καθολικής χρήσης μάσκας στην Ευρώπη θα μπορούσε να σώσει σχεδόν 200.000 ζωές.

ΠΗΓΗ