Η υγεία του λαού παίζεται στη ρουλέτα των κερδών της πλουτοκρατίας

Το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά τη λήξη της τουριστικής περιόδου, τα στοιχεία από την εξέλιξη της πανδημίας από τον κορονοϊό είναι ανησυχητικά: 

Αύξηση των ημερήσιων κρουσμάτων, των νοσηλευομένων σε απλές κλίνες και σε κλίνες ΜΕΘ, σταθερά αυξημένος αριθμός ασθενών που χάνουν τη ζωή τους από τις επιπλοκές της νόσου. 

Πολλαπλασιάζονται οι χώροι δουλειάς, των σχολείων και των διαφόρων δομών, όπως στα απάνθρωπα κέντρα κράτησης των μεταναστών, που εντοπίζονται κρούσματα, αποτελώντας «θερμοκήπιο» για τη μαζική διασπορά του κορονοϊού. Μπορεί η περιοχή της Αττικής να έχει αυτήν τη στιγμή τα «πρωτεία», όμως δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι η διασπορά - λιγότερο ή περισσότερο - υπάρχει σε όλη την Ελλάδα, ακόμα και στο «Αγιο Ορος».

Πολλοί επιστήμονες θέτουν τον προβληματισμό για την εξέλιξη και τις επιπτώσεις του «δεύτερου κύματος» της πανδημίας στις συνθήκες του επερχόμενου χειμώνα και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη εμφάνιση και διασπορά της εποχικής γρίπης.

Στο στόχαστρο να βρεθεί η πολιτική που αφήνει εκτεθειμένο τον λαό

Ολα τα παραπάνω δικαιολογημένα προκαλούν ανησυχία στον λαό, εντείνουν το φόβο από τις συνέπειες της νόσου. Μεγαλύτερη όμως ανησυχία πρέπει να δείξει ο λαός απέναντι στην πολιτική και τα μέτρα της κυβέρνησης που τον αφήνουν σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένο απέναντι στην πανδημία.

Διότι ό,τι έκανε η κυβέρνηση και ό,τι δεν έκανε, υπαγορεύτηκε από την πολιτική που μεγιστοποιεί την «ατομική ευθύνη» και ταυτόχρονα ελαχιστοποιεί την κρατική ευθύνη. Δηλαδή, πολιτική και μέτρα που δεν θα «στοιχίζουν» στο κράτος, στους δημοσιονομικούς στόχους και στον κρατικό προϋπολογισμό. Δεν θα στοιχίζουν στους επιχειρηματικούς ομίλους από την αφαίρεση κρατικών και ευρωενωσιακών κονδυλίων που προορίζονται για την παντός είδους στήριξη της επιχειρηματικής τους δράσης και ιδιαίτερα τώρα, σε φάση κρίσης της οικονομίας, προκειμένου να ενισχυθεί το δημόσιο σύστημα Υγείας και να καλυφθούν οι ανάγκες σε προσωπικό, υποδομές, εξοπλισμό, μέσα προστασίας που ήδη έχουν χτυπήσει «κόκκινο».

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις της πανδημίας, βλέπει κανείς τα κυβερνητικά στελέχη, στελέχη των άλλων κομμάτων της «αντιπολίτευσης», δημοσιογράφους και αναλυτές, «έντρομους» και «έκπληκτους» να καταγράφουν την καθημερινή επιδείνωση όλων των δεικτών της πανδημίας, τη μεγάλη διασπορά του ιού, τα όρια του δημόσιου συστήματος Υγείας που οσονούπω εξαντλούνται, των κλινών ΜΕΘ που δεν φτάνουν κ.λπ.

Καλή η περιγραφή, όμως αυτή η κατάσταση δεν δημιουργήθηκε από το μηδέν. Είναι πολύ πρόσφατο - αρχές καλοκαιριού - το κάλεσμα που έκανε στους τουρίστες ο ίδιος ο πρωθυπουργός, με φόντο το ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη, να έρθουν να απολαύσουν τις διακοπές τους σε μια «ασφαλή χώρα». Ουσιαστικά έπαιξε στο χρηματιστήριο των κερδών του τουριστικού κεφαλαίου και των μεταφορικών εταιρειών ό,τι κέρδισε ο λαός με τη στάση του και τη συνέπειά του στην πρώτη φάση της πανδημίας, αφού δεν εφάρμοσε το στοιχειώδες μέτρο του ελέγχου - με τα διαγνωστικά τεστ - όσων εισέρχονται στη χώρα.

Το αποτέλεσμα ήταν - σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών επιστημόνων - να περάσουν στη χώρα πάνω από 2.500 θετικοί στον κορονοϊό και να αποτελέσουν τους φορείς διασποράς της νόσου. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η «μεταδοτικότητα» του ιού, αλλά τα μέτρα που έπρεπε να παρθούν, σε υποδομές, σε στελέχωση και εξοπλισμό, που όμως «κοστίζουν» και δεν είναι «ελκυστικά» για την εξασφάλιση πελατείας.

Αντίστοιχα είναι και αυτά που συμβαίνουν στα κέντρα κράτησης των μεταναστών, στις άλλες περιοχές της Αθήνας που συνωστίζονται φτωχοί άνθρωποι - μπορεί και 8-10 άτομα σε ένα σπίτι - όπου διαπιστώνονται μαζικά κρούσματα. Στα σχολεία των μικρών αιθουσών με υψηλό αριθμό μαθητών, στα ανεπαρκή σε αριθμό μέσα μαζικής μεταφοράς με τους «παστωμένους» επιβάτες, στους τόπους δουλειάς που υπάρχει άβυσσος ανάμεσα στα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας και στο τι ακριβώς γίνεται στην πράξη.

Καταρρέει το παραμύθι ότι «θωρακίστηκε» το δημόσιο σύστημα Υγείας

Μόλις «τέλειωσε» το πρώτο κύμα της πανδημίας, ενημερωθήκαμε από την κυβέρνηση ότι πήρε μέτρα που «θωράκισαν» το δημόσιο σύστημα Υγείας. Προσλήφθηκε είπαν προσωπικό, ενισχύθηκαν οι ΜΕΘ, αυξήθηκε ο τεχνολογικός εξοπλισμός των νοσοκομείων. Μάλιστα, ήταν τόσο «γαλαντόμα» τα μέτρα ενίσχυσης που δεν χρειάστηκε να αξιοποιηθούν όλα, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Υγείας... Ούτε να ακούσουν δηλαδή τις εμπεριστατωμένες και συγκεκριμένες επισημάνσεις των εκπροσώπων των γιατρών των δημόσιων νοσοκομείων για τις τεράστιες ελλείψεις που συνέχισαν να υπάρχουν και οι οποίες χάλαγαν την ωραιοποιημένη εικόνα που φιλοτεχνούσε η κυβέρνηση.

Αρκετοί απ' αυτούς που ηγούνται στον «πόλεμο» κατά της επιδημίας, αστικά κόμματα - μεγαλοσχήμονες καθηγητές της Ιατρικής και των οικονομικών της Υγείας, επιστημονικοί φορείς, μετά το πρώτο «κύμα» της πανδημίας, έπιασαν στασίδι στο πώς τα δημόσια νοσοκομεία θα γίνουν πιο καλές επιχειρήσεις, πώς θα προχωρήσουν οι ΣΔΙΤ, πώς θα αξιοποιηθεί ο «Ιατρικός Τουρισμός». Μπρος στα κάλλη του κέρδους τι αξία έχει ο πόνος του λαού...

Μάλιστα, όλοι αυτοί που ηγούνται του πολέμου με τον «αόρατο εχθρό» είχαν ως πρότυπο τα πιο προχωρημένα επιχειρηματικά συστήματα Υγείας των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, αυτών δηλαδή που οι γιατροί εξαναγκάζονται να αποφασίσουν - λόγω των ελλείψεων - ποιος ασθενής θα διασωληνωθεί για να διεκδικήσει τη ζωή του και ποιος θα καταδικαστεί σε θάνατο, δίνοντάς του δόσεις μορφίνης απλά για να μην υποφέρει...

Τώρα με το πρώτο «αεράκι» του αναμενόμενου «δεύτερου κύματος» της πανδημίας - και παρά την «ενίσχυση» των δημόσιων μονάδων Υγείας - αποδεικνύεται και πάλι ότι ο «βασιλιάς είναι γυμνός». Επαναλαμβάνεται το γνωστό, ότι τα νοσοκομεία είναι στα όριά τους, οι ΜΕΘ δεν φτάνουν κ.λπ. Τα φορτώνουν στο λαό, που ξαφνικά από πειθαρχημένος έγινε απείθαρχος και δεν τηρεί τα μέτρα, στον επιθετικό ιό... Δηλαδή σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την κυβερνητική - κρατική ευθύνη για την ανάπτυξη ενός δημόσιου συστήματος Υγείας που να μπορεί να ανταποκρίνεται στις «τρέχουσες» και στις «έκτακτες» ανάγκες του λαού. Να έχει επαρκείς και πάντα διαθέσιμες υποδομές και προσωπικό για να εφαρμόζονται με μαζικό τρόπο όλα τα μέτρα πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης, πράγμα κρίσιμο σε περιπτώσεις λοιμωδών νόσων και επιδημιών.

Ο ένοχος είναι η πολιτική στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων, η ανάπτυξη με κριτήριο το κέρδος

Στην πραγματικότητα, δεν είναι τα «όρια του δημόσιου συστήματος Υγείας» η αιτία της μεγάλης αδυναμίας να ανταποκριθεί στις ανάγκες όλων των ασθενών και όλων των ασθενειών, αλλά τα όρια που θέτει η πολιτική στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων. Πολιτική που περιορίζει όλο και περισσότερο - συγκρίνοντας με τις σημερινές δυνατότητες της επιστήμης, των επιστημόνων και της τεχνολογίας - ό,τι έχει σχέση με τις κοινωνικές - λαϊκές ανάγκες. Διότι η προστασία και η αποκατάσταση της υγείας των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων, στο πλαίσιο της ανάπτυξης που έχει ως κριτήριο το κέρδος, αποτελεί «κόστος» που συνεχώς συμπιέζεται, προκειμένου η εργατική δύναμη να είναι πιο φτηνή για το κεφάλαιο και το κράτος του. Γι' αυτό οι παροχές και το σύστημα Υγείας είναι τόσες και σε τέτοια έκταση, που να μην παραβαίνουν αυτόν τον κανόνα της καπιταλιστικής οικονομίας.

Συνεπώς, η πάλη για την άμβλυνση των προβλημάτων - όσο αυτό είναι δυνατό στις σημερινές συνθήκες - θα έχει κάποιο αποτέλεσμα όταν εντάσσεται στο δρόμο αμφισβήτησης και κατάργησης της βασικής αιτίας που γεννάει και αναπαράγει τα λαϊκά προβλήματα.

Γι' αυτό όλες οι αστικές κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν αυτήν την ανάπτυξη «φρόντισαν» όλα τα προηγούμενα χρόνια να καταργήσουν 10.000 κρεβάτια στα δημόσια νοσοκομεία, να κλείσουν νοσοκομεία όπως το «Λοιμωδών», να κλείσουν δημόσιες μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, να περιορίζουν δραστικά τον αριθμό των εργαζόμενων υγειονομικών, να είναι μικρός ο αριθμός και απαρχαιωμένος ο εξοπλισμός τους, να υπάρχουν κλίνες ΜΕΘ μόλις στο 1/3 των αναγκών σύμφωνα με τις ελάχιστες παραδεκτές προδιαγραφές.

Σε αυτήν την ανάπτυξη οφείλεται η ανετοιμότητα του συστήματος Υγείας να ανταποκριθεί τόσο στις τρέχουσες όσο και στις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας.

Επαναλαμβάνεται το «φαινόμενο», αντί το σύστημα Υγείας να προσαρμόζεται στις λαϊκές ανάγκες, να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Να στριμώχνονται οι λαϊκές ανάγκες στα όρια του ανεπαρκέστατου και εμπορευματοποιημένου δημόσιου συστήματος Υγείας. Να οδεύουμε ολοταχώς στη μετατροπή του συστήματος Υγείας σε σύστημα «μιας νόσου».

Αντί να επιτάξουν τον ιδιωτικό τομέα, αυξάνουν την πελατεία και τα κέρδη του

Ηδη αφαιρούνται κλίνες ΜΕΘ από τις άλλες ανάγκες για να νοσηλεύσουν ασθενείς με Covid-19. Αδειάζουν ΜΕΘ με μεταφορά των ασθενών στον ιδιωτικό τομέα, με διπλασιασμό των νοσηλίων, προκειμένου να βρεθούν κλίνες για τις ανάγκες της πανδημίας. Αφαιρούνται απλές κλίνες, τμήματα και κλινικές νοσοκομείων για τη νοσηλεία ασθενών από την πανδημία με μεταφορά και του αντίστοιχου προσωπικού.

Στην ουσία, όλο το προηγούμενο διάστημα δεν προστέθηκε τίποτα σε υποδομές και προσωπικό στα δημόσια νοσοκομεία. Η ενίσχυσή τους για τις ανάγκες της πανδημίας συνοδεύεται με την αποδυνάμωση έως και κατάργηση της εξυπηρέτησης των άλλων αναγκών για την υγεία του λαού, οι οποίες ασφαλώς δεν καταργούνται.

Ενώ οι ανάγκες των ασθενών πολλαπλασιάζονται, η κυβέρνηση δεν επιστρατεύει - χωρίς καμία αποζημίωση - υποδομές (ΜΕΘ - εργαστήρια - κλινικές) του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα και δεν τις θέτει σε ένα ενιαίο κρατικό σχέδιο.

Αντίθετα, όπως προβλέπει και η ΚΥΑ της περασμένης Πέμπτης, ο ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας αξιοποιεί τα χάλια του δημόσιου τομέα για να αυξάνει την πελατεία και τα κέρδη του.

Με διπλασιασμό της τιμής του νοσηλίου, που θα τσεπώνουν οι επιχειρηματίες της Υγείας για τους ασθενείς που θα τους στέλνουν τα δημόσια νοσοκομεία, με απαλλαγή τους από τις «υποχρεωτικές εκπτώσεις», με δικαίωμα να ανοίγουν επιπλέον κλίνες ΜΕΘ χωρίς έλεγχο των προδιαγραφών.

Μάλιστα, ενώ η κυβέρνηση δίνει στους επιχειρηματίες «γην και ύδωρ», η ΚΥΑ προβλέπει το δικαίωμα των επιχειρηματιών να δέχονται αυτούς τους ασθενείς αν το θέλουν, κρίνοντας βεβαίως όχι με βάση τις ανάγκες, αλλά κατά πόσο τους «συμφέρει»! Ο ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας αποτελεί «ξένο σώμα», ακόμα και στις σημερινές έκτακτες συνθήκες. Αυτό που κάνει καλά είναι να τις αξιοποιεί στο βαθμό που έχει να κερδίσει. Είναι έξω από κάθε σχεδιασμό σε συνθήκες «πολέμου», που όλες οι διαθέσιμες δυνάμεις απαιτείται να αξιοποιούνται με ένα κεντρικό επιτελικό σχέδιο.

Ολες οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου έχουν βάλει το «χεράκι» τους

Ολα τα κόμματα που «πέρασαν» από την κυβερνητική εξουσία έβαλαν το «χεράκι τους» για τα παραπάνω. Ανεξάρτητα αν την περίοδο που αναλάμβαναν το ρόλο της «αντιπολίτευσης» θυμόντουσαν και πρόβαλλαν ορισμένα προβλήματα.

Π.χ. τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ «θυμήθηκε» τις ελλείψεις σε προσωπικό, τα προβλήματα ανάπτυξης και στελέχωσης της δημόσιας ΠΦΥ, τις ελλείψεις σε ΜΕΘ, τις Συμπράξεις του Δημόσιου με τον Ιδιωτικό Τομέα που προωθεί η ΝΔ. Πρωτοστάτησε όμως, μαζί με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, να εφαρμοστεί το κριτήριο της «πληρότητας» των νοσοκομείων σε ασθενείς, που οδήγησε στο μαζικό κλείσιμο κρεβατιών στα δημόσια νοσοκομεία.

«Παρέλαβε» από τη ΝΔ τις κλειστές και αποψιλωμένες δημόσιες μονάδες ΠΦΥ, που δεν τις άνοιξε ποτέ, ούτε στελέχωσε υποτυπωδώς αυτές που απέμειναν.

Τώρα «γκρινιάζει» για τις κλίνες ΜΕΘ που είναι στα όριά τους, όμως ούτε κουβέντα για τη συμβολή του να «παραδώσει» αυτόν τον ανεπαρκή αριθμό και αυτήν την υποστελέχωση ενός τέτοιου κρίσιμου τομέα.

Κάνει κριτική για την εμπλοκή των ιδιωτών στις δημόσιες μονάδες Υγείας που προωθεί η ΝΔ, όχι από τη σκοπιά της αντίθεσής του στην επιχειρηματική δράση στην Υγεία, αλλά στην αυτοτελή λειτουργία του δημόσιου τομέα με τα κριτήρια της «αγοράς», της εμπορευματοποίησης των εργασιών του.

Ενισχύουμε τη μάχη σήμερα, έχοντας την προοπτική του «αύριο»

Η δικαιολογημένη ανησυχία του λαού πρέπει τώρα να μετατραπεί σε κόκκινο συναγερμό πριν να είναι αργά. Με οργάνωση της πάλης που θα διεκδικεί τώρα, άμεσα:

-- Να προσληφθούν μαζικά υγειονομικοί στα δημόσια νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας.

-- Να ανοίξουν όλες οι μονάδες Υγείας που έκλεισαν τα προηγούμενα χρόνια, να ανοίξουν νέα κρεβάτια στις δημόσιες ΜΕΘ.

-- Να γίνονται μαζικά, επαναλαμβανόμενα και δωρεάν τεστ σύμφωνα με τις επιστημονικές ενδείξεις.

-- Να επιταχτούν εργαστήρια, κρεβάτια απλά και ΜΕΘ του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα της Υγείας και να ενταχθούν στον κρατικό σχεδιασμό.

-- Τώρα να παρθούν μέτρα με την επίταξη ξενοδοχείων, την αξιοποίηση κατάλληλων υποδομών του κράτους και των δήμων, για την αξιοπρεπή στέγαση, σίτιση και περίθαλψη όλων των μεταναστών χωρίς εξαιρέσεις και των αστέγων, ιδιαίτερα των αστικών κέντρων.

Ο λαός, με την υπεύθυνη στάση του και με τα μέτρα προστασίας που τήρησε, έδωσε χρονικό περιθώριο στην κυβέρνηση να πάρει τα απαιτούμενα μέτρα ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος Υγείας. Αντί αυτού, η κυβέρνηση, σε πλήρη συμφωνία με τα άλλα κόμματα της «ανταγωνιστικότητας» και της «επιχειρηματικότητας», έπαιξε στον τζόγο των κερδών των επιχειρηματικών ομίλων ό,τι ο λαός κατέκτησε.

Καμία εμπιστοσύνη σε όλους αυτούς. Εμπιστοσύνη στη δύναμη του λαϊκού κινήματος για τη διεκδίκηση λύσεων, να αντιμετωπιστεί η πανδημία του κορονοϊού, αλλά και η πανδημία της αντιλαϊκής πολιτικής που αφήνει εκτεθειμένο τον λαό, που εμποδίζει να αξιοποιούνται οι τεράστιες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας για την υγεία και τη ζωή του.

Η μάχη πρέπει να δοθεί τώρα, πιο οργανωμένα, πιο μαζικά, έχοντας την προοπτική του «αύριο». Η δράση μας το προηγούμενο διάστημα είναι βέβαιο ότι επέδρασε θετικά σε ένα ευρύτερο τμήμα των εργαζομένων, των επιστημόνων. Οι θέσεις του Κόμματος, η συνέπεια στην τήρηση των μέτρων προστασίας και η δράση είναι βέβαιο ότι μπορούν να τροφοδοτήσουν θετικό προβληματισμό, να πολλαπλασιαστεί η συμπόρευση με το ΚΚΕ.

Να κερδηθούν λαϊκές δυνάμεις, υγειονομικοί, επιστήμονες, ιδιαίτερα από τη νέα γενιά, με τον μόνο ρεαλιστικό δρόμο υπέρ του λαού. Με την προοπτική μιας άλλης οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας, που η ανάπτυξή της θα καθορίζεται με αποκλειστικό γνώμονα τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και στην Υγεία. 

Που θα μπορεί σχεδιασμένα να εκπαιδεύει, να κατανέμει το επιστημονικό και άλλο προσωπικό, να εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό επάρκεια σε τεχνολογικά μέσα, υγειονομικό υλικό και φάρμακα με το λαϊκό σύστημα Παιδείας, έρευνας και βιομηχανικής παραγωγής. 

Με ένα σύστημα που η εργατική τάξη με τους συμμάχους της θα διευθύνουν και θα ελέγχουν την ανάπτυξη έχοντας στην κοινωνική τους ιδιοκτησία τα κλειδιά της οικονομίας και τον πλούτο που παράγουν.

Του

Γιώργου ΝΑΝΟΥ*

*Ο Γιώργος Νάνος είναι υπεύθυνος του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ και μέλος της ΚΕΟΕ