Αδύναμος κρίκος οι επενδύσεις

Αύξηση του ΑΕΠ για 6ο διαδοχικό τρίμηνο, άνοδος της κατανάλωσης, των εξαγωγών και των εισαγωγών


Με την πορεία των επενδύσεων να κινείται πτωτικά για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, προκαλώντας έντονο προβληματισμό, αλλά την οικονομία να κινείται εντός των στόχων, όπως αυτοί έχουν αποτυπωθεί στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής, ολοκληρώθηκε το β’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς.

Το ΑΕΠ κινήθηκε ανοδικά για 6ο συνεχόμενο τρίμηνο με το ποσοστό ανάπτυξης να διαμορφώνεται στο +1,8%, ενώ η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναθεώρησε προς τα πάνω το ποσοστό της μεταβολής του α’ τριμήνου στο +2,5% έναντι +2,3% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό που είχε ανακοινωθεί τον Ιούνιο.

Η μέση ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο πρώτο εξάμηνο διαμορφώνεται πλέον στο 2,15% και είναι εντός των στόχων της κυβέρνησης και των θεσμών. Για τη φετινή χρονιά ο πήχης έχει οριστεί στο 2%, όπως προκύπτει και από την αναθεωρημένη πρόβλεψη του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, πρόβλεψη με την οποία συμφωνεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όχι όμως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει τοποθετήσει τον πήχη στο 1,9%, όπως αποτυπώνεται και στις καλοκαιρινές προβλέψεις για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας.


Παρά την πολύ θετική πορεία των εξαγωγών, οι οποίες κινήθηκαν με διπλάσιο ποσοστό αύξησης σε σχέση με τις εισαγωγές, αλλά και την επιστροφή της ιδιωτικής κατανάλωσης σε θετικό πρόσημο (σ.σ.: τελευταία φορά που είχε καταγραφεί θετική μεταβολή στην ιδιωτική κατανάλωση ήταν το β’ τρίμηνο του 2017), το οικονομικό επιτελείο δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί εν όψει των συζητήσεων με τους θεσμούς την επόμενη εβδομάδα. Με το +2,5% του α’ τριμήνου και το +1,8% του δευτέρου τριμήνου, αρκεί ένας θετικός ρυθμός ανάπτυξης της τάξεως του 1,8% κατά το β’ εξάμηνο ώστε να επιβεβαιωθεί ο στόχος της φετινής χρονιάς.

Προφανώς, μια θετική μεταβολή της τάξεως του 2% και άνω κατά το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου θα διευκόλυνε την ελληνική πλευρά στο να υπερασπιστεί τη θέση της για τη δυνατότητα παραγωγής υπερπλεονασμάτων και φέτος αλλά και του χρόνου. Ωστόσο, αυτό δεν έγινε και η αιτία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό η πορεία του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου: στο διάστημα Απριλίου-Ιουνίου σημειώθηκε μείωση 5,4%, ενώ στο β’ τρίμηνο του 2017 είχε καταγραφεί αύξηση 1,1% συγκριτικά με το β’ τρίμηνο του 2016. Δηλαδή, ο «πήχης» με τον οποίο έγινε η σύγκριση δεν ήταν ιδιαίτερα ψηλά. Αντίθετα, στο πρώτο τρίμηνο του 2018 είχε μεν σημειωθεί μεγάλη μείωση στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου (-10,3%), αλλά αυτό είχε σε μεγάλο βαθμό αποδοθεί και στο λεγόμενο «base effect», δηλαδή την υψηλή βάση σύγκρισης: στο α’ τρίμηνο του 2017 είχε καταγραφεί πολύ μεγάλη αύξηση κατά 17% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2016. 

Με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ σε όρους όγκου κατά το β’ τρίμηνο του 2018 παρουσίασε αύξηση κατά 0,2% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2018 και αύξηση κατά 1,8% σε σχέση με το β’ τρίμηνο της περσινής χρονιάς. Με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ σε όρους όγκου παρουσίασε επίσης αύξηση κατά 1,8% συγκριτικά με το β’ τρίμηνο της περσινής χρονιάς. Αναλυτικά, οι επιδόσεις στα επιμέρους μεγέθη που επηρεάζουν την πορεία του ΑΕΠ είναι οι εξής: 

- Η τελική καταναλωτική δαπάνη κινήθηκε αυξητικά σε ποσοστό 0,8%. Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από το γ’ τρίμηνο του 2016, ενώ στο α’ τρίμηνο του 2018 η μεταβολή ήταν μηδενική. Το θετικό πρόσημο επανεμφανίστηκε στην τελική καταναλωτική δαπάνη, παρά το γεγονός ότι οι φορείς της γενικής κυβέρνησης εξακολουθούν να περιορίζουν τα έξοδα προκειμένου να «τονώσουν» το πρωτογενές πλεόνασμα. Έτσι, η καταναλωτική δαπάνη της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε κατά 2% στο δεύτερο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, ενώ στο πρώτο τρίμηνο η μεταβολή ήταν οριακά θετική σε ποσοστό 0,1%. Έτσι, τα νοικοκυριά ήταν αυτά που συνέβαλαν στο να κλείσει με θετικό πρόσημο η τελική καταναλωτική δαπάνη. Οι ενδείξεις ότι η μεταβολή θα είναι ανοδική υπήρχαν από την Παρασκευή όταν ανακοινώθηκε η πορεία του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο.

Η χθεσινή ανακοίνωση ήρθε να επιβεβαιώσει αυτή την αρχική εκτίμηση, με την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών να αυξάνεται κατά 1%. Μπορεί το ποσοστό να μην είναι μεγάλο, ωστόσο είναι το μεγαλύτερο που έχει σημειωθεί από το γ’ τρίμηνο του 2016. Στο α’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς, η καταναλωτική δαπάνη παρέμεινε αμετάβλητη στα ίδια επίπεδα με το πρώτο τρίμηνο του 2017. 

- Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατέγραψαν το υψηλότερο ποσοστό αύξησης της τελευταίας τριετίας. Το +9,4% είναι υψηλότερο και από το +8% του πρώτου τριμήνου και από το 9,3% που είχε σημειωθεί στο β’ τρίμηνο του 2017 συγκριτικά με το β’ τρίμηνο του 2016. Η βελτίωση του ρυθμού αύξησης των εξαγωγών συνέβαλε στο να μην αποτυπωθεί με αρνητικό τρόπο η αύξηση των εισαγωγών. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν στο β’ τρίμηνο αύξηση σε ποσοστό 4,3%, ενώ στο α’ τρίμηνο είχαν κινηθεί πτωτικά κατά 3,1%. Οι επιδόσεις που καταγράφονται μέχρι στιγμής στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών είναι πολύ καλύτερες από τους στόχους που είχαν αποτυπωθεί στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής: Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών έχει προβλεφθεί ότι θα αυξηθούν φέτος με ρυθμό 5,6% και οι εισαγωγές με ρυθμό 5,5%. Προς το παρόν, οι επιδόσεις είναι καλύτερες και στο σκέλος των εξαγωγών και στο σκέλος των εισαγωγών. 

-Εκτός στόχων κινούνται μέχρι στιγμής οι επενδύσεις. Στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής έχει εγγραφεί πρόβλεψη για αύξηση 11,1% κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς. Ωστόσο, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, κινείται με μεγάλη πτώση για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο. Στο διάστημα Απριλίου-Ιουνίου οι επενδύσεις περιορίστηκαν σε ποσοστό 5,4%, ενώ είχε προηγηθεί και η κατακόρυφη πτώση του 10,3% κατά το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. 

πηγή