Η βραδιά που «μίλησε» για πρώτη φορά το 45άρι της 17 Νοέμβρη

23 Δεκεμβρίου 1975: 

Η Αθήνα ετοιμάζεται να γιορτάσει τα δεύτερα μεταπολιτευτικά της Χριστούγεννα. 

Μεταξύ των καλεσμένων στη δεξίωση που παραθέτει ο Αμερικανός πρέσβης είναι και ο ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας, Pίτσαρντ Σκίφινγκτον Γουέλς, με τη σύζυγό του Μαρία - Χριστιάνα.

Λίγο πριν από τις 10 το βράδυ, το ζευγάρι -ιδιαίτερα ευδιάθετο- παίρνει το δρόμο της επιστροφής για το σπίτι του, στο Ψυχικό. Καθώς ο οδηγός της μαύρης λιμουζίνας σταματάει έξω από την έπαυλη, ένα άλλο αυτοκίνητο κάνει την εμφάνισή του. Αποβιβάζονται από αυτό τρεις ένοπλοι μασκοφόροι. Απομακρύνουν τον οδηγό και τη γυναίκα και εκτελούν τον 45χρονο διπλωμάτη με τρεις πυροβολισμούς.

Στο σημείο της επίθεση αφήνουν μία προκήρυξη, με την οποία αναλαμβάνει την ευθύνη μια πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση. Η υπογραφή φέρει το όνομα «Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη».

Τρεις μέρες αργότερα, η ίδια προκήρυξη αποστέλλεται και στις εφημερίδες. Δεν δημοσιεύεται όμως κατόπιν εισαγγελικής απαγόρευσης του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, Δημήτρη Τσεβά.

«Σε πρόσφατο λόγο του ο Φορντ δήλωσε τελείως κυνικά ότι οι Αμερικανοί δεν θα διστάζουν να επεμβαίνουν ανοιχτά στο εσωτερικό των άλλων όταν το απαιτούν τα συμφέροντά τους. Παρόμοιες δηλώσεις είχε κάνει στο παρελθόν και ο Κίσινγκερ. (...) Αλλά αρκετά. Φτάνει πια. Πρέπει να καταλάβουν οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές και οι ντόπιοι πράκτορές τους ότι ο ελληνικός λαός δεν είναι αγέλη από πρόβατα. (...) Η κυβέρνηση κοροϊδεύει. Η Βουλή φλυαρεί χωρίς κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Τα περισσότερα κόμματα, συμμετέχοντας στον γενικό εμπαιγμό, συναγωνίζονται σε πλατωνικές δηλώσεις χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Και η Δικαιοσύνη κάνει τον άθλο, στη δίκη της 21ης Απρίλη, να μην αναφέρει το όνομα του δεύτερου ενόχου, της CIA και του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. (...) Έτσι αποφασίζουμε να εκτελέσουμε υποδειγματικά τον αρχιπράκτορα της CIA, αρχηγό του κλιμακίου της στην Ελλάδα Ρίτσαρντ Γουέλς. (...) Ο Ρίτσαρντ Γουέλς ως αρχηγός είναι συνυπεύθυνος για όλα τα εγκλήματα που έκανε η CIA σε βάρος του λαού μας», αναφέρουν -μεταξύ άλλων- οι συντάκτες της προκήρυξης.

H «ανακοίνωση προς τον Τύπο» και η «προβοκάτσια»

Στις 26 Δεκεμβρίου, η οργάνωση εκδίδει «ανακοίνωση προς τον Τύπο» για τη μη δημοσίευση της πρώτης προκήρυξης. Σε αυτή εξηγεί τους λόγους για τους οποίους δεν χτυπήθηκαν ο οδηγός και η σύζυγός του Γουέλς. «Ο Ρίτσαρντ Γουέλς ήταν αρχηγός της CIA. Σαν τέτοιος ήταν συνυπεύθυνος μαζί με άλλους επαγγελματίες πράκτορες που δρουν στο έδαφός μας για όλα τα εγκλήματα που έκανε η CIA και ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στη χώρα μας. Απόφασή μας ήταν να εκτελεστεί ο αρχηγός και μόνο αυτός», αναφέρει η «17Ν». Αλλά και αυτή η «ανακοίνωση» μένει στα συρτάρια.

Άλλωστε, στο κλίμα που επικρατεί κανείς δεν τα παίρνει όλα αυτά στα σοβαρά.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι πρόκειται για ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ πρακτόρων της CIA. Άλλοι κάνουν λόγο για «μεγάλη προβοκάτσια». Τα σενάρια είναι πολλά.

Τα τότε δημοσιεύματα αναφέρουν:

Το όνομα του Pίτσαρντ Γουέλς είχε δημοσιευθεί ένα μήνα νωρίτερα, στις 25 Νοεμβρίου, στην κορυφή καταλόγου στελεχών της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών με έδρα την Αθήνα, στην αγγλόφωνη εφημερίδα Athens News. O κατάλογος, που εστάλη από μυστηριώδη ελληνοαμερικανική επιτροπή, παρουσίαζε τον Γουέλς ως επικεφαλής του κλιμακίου της CIA στην Ελλάδα.

Κατάλογος αντικατασκοπίας είχε «προδώσει» την ταυτότητά του

Η ιδιότητά του, όμως, ως σταθμάρχης της CIA, στη Λίμα του Περού, είχε αποκαλυφθεί από τον Ιανουάριο του 1975, σε κατάλογο της ανεξάρτητης αμερικανικής πολιτικής επιθεώρησης «Counter Spy» (Αντικατασκοπία). Η δολοφονία του έδωσε την ευκαιρία στην αμερικανική κυβέρνηση να κατηγορήσει την «Counter Spy» ως υπεύθυνη.

Η «Liberation» δημοσίευσε την προκήρυξη έναν χρόνο μετά

Η εκδοχή του ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ πρακτόρων κατέπεσε ένα χρόνο αργότερα.

Στις 26 Δεκεμβρίου του 1976, η γαλλική εφημερίδα «Liberation» δημοσίευσε ένα πρωτότυπο κείμενο της «17N». Το κείμενο είχε δοθεί, δύο μέρες νωρίτερα, από μια γυναίκα στον Γάλλο φιλόσοφο Ζαν-Πολ Σαρτρ, ο οποίος με τη σειρά του την παρέδωσε στον διευθυντή της εφημερίδας, Σερζ Ζυλί.

Ήταν μέσα σε σφραγισμένο φάκελο και παρέμεινε στα συρτάρια της εφημερίδας μέχρι να δει το φως της δημοσιότητας.

Σε αυτό, η οργάνωση αναλάμβανε την ευθύνη για τη δολοφονία Γουέλς, περιγράφοντας λεπτομερώς την παρακολούθηση του στόχου και οργάνωσης της επιχείρησης.

Μόλι Γουέλς-Μπολ: Ντροπή ότι πολλοί Έλληνες θεωρούν ότι άξιζε να πεθάνει ο πατέρας μου

Σχεδόν 30 χρόνια μετά τη δολοφονία Γουέλς, συγγενείς του προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τη μνήμη του.

Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Καθημερινή», το 2002, η κόρη του, Μόλι Γουέλς-Μπολ, επισήμανε: «Το ότι πολλοί Έλληνες συμφωνούν με το Γιωτόπουλο ότι άξιζε να πεθάνει ο πατέρας μου είναι ντροπή. Μια δουλειά έκανε. Με ταράζει όταν έρχομαι στην Ελλάδα και ακούω το αντίθετο. Δεν μπορώ να φανταστώ τι πιστεύουν ότι είναι η δουλειά ενός υπαλλήλου υπηρεσίας πληροφοριών».

Έναν χρόνο αργότερα, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα Τόμας Μίλερ παρευρέθηκε στις 23.12.03 στο συμβολικό φύτεμα μιας συκιάς και την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας στη βίλα όπου έμενε ο Γουέλς.

Η επιγραφή της αναφέρει ότι ο Γουέλς ήταν «ταχύς και δυνατός, θυμώδης και φιλοσοφημένος», «αποτελούσε ενσάρκωση του πλατωνικού ιδανικού ηγέτη».

«Προϊόν ψυχολογικής βίας»

Μετά την εξάρθρωση της 17Ν το καλοκαίρι του 2002, ο συλληφθείς Παύλος Σερίφης κατέθεσε στην ανακρίτρια της υπόθεσης ότι συμμετείχε στην ομάδα που δολοφόνησε τον Γουέλς και πως δράστης της δολοφονίας ήταν ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος.

Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας αναίρεσε την κατάθεσή του, υποστηρίζοντας ότι ήταν προϊόν ψυχολογικής βίας.

Για τη δολοφονία Γουέλς κανένας από τους κατηγορουμένους στη δίκη της 17Ν δεν καταδικάστηκε.

Με πληροφορίες από: sansimera.gr