Προ των πυλών ο πρώτος καύσωνας – Μετεωρολόγοι μιλούν για το φετινό καλοκαίρι

Τι δείχνουν τα στοιχεία για το ελληνικό κύμα της ζέστης και πώς σχετίζεται με το ευρωπαϊκό και το αμερικανικό 

Μιλούν στο kathimerini.gr οι μετεωρολόγοι του Εθνικού Αστεροσκοπείου Κώστας Λαγουβάρδος και Γιώργος Παπαβασιλείου

Το πρώιμο κύμα καύσωνα που ξεκίνησε από την Ισπανία και στη συνέχεια μετακινήθηκε προς τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Βρετανία πρόελασε τις τελευταίες ημέρες από τη Γηραιά Ήπειρο, η οποία «βλέπει» να καταγράφονται στα εδάφη της θερμοκρασίες που φτάνουν ακόμα και τους 43,2 βαθμούς Κελσίου, ενώ σπάνε ρεκόρ ολόκληρου αιώνα.

Την ίδια στιγμή, καύσωνας πλήττει και πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ. Ενδεικτικό είναι πως στο Κάνσας χιλιάδες βοοειδή έχουν πεθάνει λόγω της υψηλής ζέστης και της υγρασίας.

Από αύριο Τρίτη (23/06/2022) στον… χορό των πολύ υψηλών θερμοκρασιών μπαίνει και η χώρα μας. 

Ξεκινώντας να περιγράφει στο kathimerini.gr τι συμβαίνει αυτές τις ημέρες στην Ευρώπη αλλά και τι θα συμβεί στα καθ’ ημάς, ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, μας λέει τα εξής:

«Τις προηγούμενες μέρες καταγράφηκαν τιμές-ρεκόρ αρχικά στην Ισπανία και στη Νότια Γαλλία και στη συνέχεια σε περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης όπως η Γερμανία. Δεν έχουμε ξαναδεί τέτοιες τιμές αυτή την εποχή. 

»Σιγά-σιγά αυτές οι θερμές μάζες μετακινούνται ανατολικότερα και έτσι επηρεάζουν την Ιταλία αλλά και τη χώρα μας. Η εικόνα λοιπόν για εμάς θα είναι η εξής: από αύριο Τρίτη, όπου σε πολλές περιοχές το θερμόμετρο θα δείχνει 36 και 37 βαθμούς Κελσίου, μπαίνουμε σε ένα ζεστό δεκαήμερο σε όλη την Ελλάδα. Η πιο ζεστή ημέρα φαίνεται να είναι η Πέμπτη (23/06/2022), όπου θα έχουμε θερμοκρασίες που θα φτάσουν τους 39, 40 και ενδεχομένως και τους 41 βαθμούς. Την Πέμπτη, πολύ υψηλές θερμοκρασίες θα έχει και η Αττική. 

»Την Παρασκευή (24/06/2022) αυτό το απότομο κύμα ζέστης θα αρχίσει να πέφτει, αρχικά από τα βόρεια, αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες θα διατηρηθούν εκείνη την ημέρα σε περιοχές όπως η Πελοπόννησος και η Κρήτη.

Η αιχμή της έντονης ζέστης είναι λοιπόν η προσεχής Πέμπτη, όμως οι θερμοκρασίες θα παραμείνουν πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μέχρι το τέλος Ιουνίου. Δεν μπορούμε να πούμε από τώρα με ακρίβεια πόσο ψηλά θα φτάσει η θερμοκρασία στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, αλλά γενικά μπαίνουμε σε μια θερμή περίοδο, πολλών συνεχόμενων ημερών, η οποία μάλιστα έρχεται αμέσως μετά από μια περίοδο όπου οι θερμοκρασίες ήταν στη χώρα μας κάτω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα».

Γιατί χτυπούν ταυτόχρονα ΗΠΑ και Ευρώπη οι καύσωνες; 

Στο παραπάνω ερώτημα μάς απάντησε ο ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και μέλος της ομάδας του meteo, Γιώργος Παπαβασιλείου.

Όπως εξηγεί ο ίδιος: 

«Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η ατμοσφαιρική κυκλοφορία γίνεται πιο βραδυκίνητη. Τα συστήματα, δηλαδή, κινούνται με πιο αργούς ρυθμούς. Αυτό ευνοεί την ανάπτυξη μεγάλων αντικυκλώνων στις ηπειρωτικές περιοχές και στη συνέχεια δημιουργεί αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουμε “ταυτόχρονα συμβάντα επεισοδίων καύσωνα”.

»Τις τελευταίες ημέρες, το βλέπουμε να συμβαίνει ταυτόχρονα στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική -αυτές οι δύο περιοχές μάλιστα εμφανίζουν συνήθως τα ίδια καιρικά χαρακτηριστικά. Στην Αμερική, χτύπησε αρχικά τις νοτιοανατολικές και μετά τις κεντροβόρειες πολιτείες, ενώ στην Ευρώπη επηρεάστηκε αρχικά η Ιβηρική και μετά η Κεντρική Ευρώπη. Σε πολλές ευρωπαϊκές περιοχές είχαμε ακραία επεισόδια καύσωνα. Χθες, για παράδειγμα, έσπασε ρεκόρ θερμοκρασίας (39,2 βαθμοί Κελσίου) το οποίο υπήρχε από το 1888 σε περιοχή της ανατολικής Γερμανίας».

Πού θα καταγραφούν 40άρια – Οι εκτιμήσεις για την Αττική

Επιστρέφοντας στον δικό μας καύσωνα, ο κ. Παπαβασιλείου σημειώνει πως η Ελλάδα είναι μέρος αυτού που συμβαίνει τώρα σε ΗΠΑ και Ευρώπη. 

Όπως μας εξηγεί ο ίδιος: 

«Τα συστήματα μετακινούνται τώρα προς τα ανατολικά, προς την Ιταλία και τη βαλκανική χερσόνησο. Σε εμάς, βέβαια, το σύστημα θα έρθει πολύ πιο εξασθενημένο και δεν θα δώσει τόσο υψηλές θερμοκρασίες. 

»Την Πέμπτη πάντως, στα ανατολικά ηπειρωτικά, δηλαδή στη Θεσσαλία και στην ανατολική Στερεά, η θερμοκρασία πολύ εύκολα θα πλησιάσει τους 40 βαθμούς Κελσίου και πολύ τοπικά και με βάση το πεδίο των ανεμών θα φτάσει και τους 41βαθμούς -μια τέτοια περιοχή είναι, για παράδειγμα, η Θήβα.

Όσον αφορά στην Αττική, οι πολύ υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες θα καταγραφούν την Τετάρτη (23/06/2022) και την Πέμπτη (24/6/2022) και θα κυμαίνονται από 36 έως 39 βαθμούς Κελσίου, φτάνοντας ενδεχομένως και τους 40 βαθμούς, στις περιοχές όμως μακριά από την ακτογραμμή. Στις παραθαλάσσιες περιοχές η θερμοκρασία θα είναι κατά 6, ακόμα και κατά 7 βαθμούς μειωμένη».

Οι προγνώσεις για το φετινό καλοκαίρι – Εμφανής πια η παρουσία της κλιματικής αλλαγής

Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, το ξαφνικό αυτό κύμα ζέστης, που θα αρχίσει από αύριο, δεν είναι απαραίτητα ο προάγγελος ενός καυτού ελληνικού καλοκαιριού. 

Όπως μας εξηγεί ο ίδιος: 

«Ο καιρός για το υπόλοιπο καλοκαίρι είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Υπάρχουν πάντως κλιματικές προσομοιώσεις που δείχνουν ένα καλοκαίρι με πολλά μελτέμια, πράγμα το οποίο σημαίνει καλύτερες θερμοκρασίες στα ανατολικά, ζέστη στη Δυτική Ελλάδα και συνθήκες επιβαρυντικές για φωτιές. Παρ’ όλα αυτά, όπως είπα, οι εποχικές αυτές προγνώσεις είναι ακόμα με ερωτηματικό, μιας και έχουν δρόμο μπροστά τους μέχρι να αποκτήσουν αυξημένη αξιοπιστία».

Τέλος, ο διευθυντής ερευνών του Αστεροσκοπείου έβαλε στο τραπέζι της συζήτησης και την κλιματική αλλαγή. 

Όπως το θέτει ο ίδιος: 

«Το ότι χτυπάνε αρκετά νωρίς μέσα στο καλοκαίρι αυτά τα κύματα ζέστης, αλλά και ότι κάνουν αρκετά συχνά την εμφάνισή τους, δείχνει μια καιρική εμμονή. Αυτή η εμμονή σχετίζεται σίγουρα με την κλιματική αλλαγή. Και δεν είναι τόσο οι αυξημένες θερμοκρασίες, όσο η παρατεταμένη τους διάρκεια. Το ότι, για παράδειγμα, το κύμα ζέστης που θα χτυπήσει τώρα στην Ελλάδα θα διαρκέσει για 10 ημέρες τουλάχιστον, με τη θερμοκρασία να είναι πάνω από τα κανονικά επίπεδα για την εποχή κατά 3 με 4 βαθμούς. Είναι ένα φαινόμενο κουραστικό για το κοινό, αλλά πάνω απ’ όλα είναι επικίνδυνο για τις αγροτικές καλλιέργειες αλλά και για τα οικοσυστήματα, αφού ενέχει την απειλή των πυρκαγιών».