Προς συρρίκνωση οδεύει ο πληθυσμός της Κίνας για πρώτη φορά μετά από 60 χρόνια

Η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο ετοιμάζεται να δει τον πληθυσμό της να μειώνεται για πρώτη φορά έπειτα από περίπου έξι δεκαετίες

Μια δεκαετία νωρίτερα εκτιμάται ότι ήρθε το σημείο καμπής του πληθυσμού της Κίνας στην οποία κατοικεί το 1/6 των ανθρώπων του πλανήτη

Οι λόγοι και ο αντίκτυπος στην κινεζική αλλά και στην παγκόσμια οικονομία.

Οι προβλέψεις μπορεί να θέλουν να διανύουμε τον "κινεζικό αιώνα", ωστόσο τα πληθυσμιακά δεδομένα από την μεγαλύτερη, σε αριθμό κατοίκων, χώρα του κόσμου, δεν επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο.

Η Κίνα, που αντιπροσωπεύει πάνω από το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού, παρουσιάζει μείωση. Μετά από τέσσερις δεκαετίες κατά τις οποίες ο πληθυσμός της αυξήθηκε από 660 εκατομμύρια σε 1,4 δισεκατομμύρια, φέτος οδεύει προς μείωση, για πρώτη φορά μετά τον μεγάλο λιμό του 1959-1961.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Εθνικό Γραφείο Στατιστικής της Κίνας, ο πληθυσμός της αυξήθηκε από 1.412.120.000 σε μόλις 1.412.600.000 το 202, μια αύξηση μόλις 480.000, ένας πολύ μικρός αριθμός με βάση την ετήσια αύξηση των οκτώ εκατομμυρίων που ήταν η συνηθισμένη πριν από μια δεκαετία.

Ενώ η απροθυμία για απόκτηση παιδιών λόγω των αυστηρών μέτρων κατά του κορονοϊού μπορεί να συνέβαλε στην επιβράδυνση των γεννήσεων, φαινόταν εδώ και χρόνια ότι ερχόταν, όπως αναφέρει το Conversation.

Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας της Κίνας (γεννήσεις ανά γυναίκα) ήταν 2,6 στα τέλη της δεκαετίας του 1980 – πολύ πάνω από το 2,1 που απαιτείται για την αντικατάσταση των θανάτων. Ήταν μεταξύ 1,6 και 1,7 από το 1994 και έπεσε στο 1,3 το 2020 και μόλις στο 1,15 το 2021. 

Συγκριτικά, στην Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες το συνολικό ποσοστό γονιμότητας είναι 1,6 γεννήσεις ανά γυναίκα. Στη γερασμένη Ιαπωνία είναι 1,3.

Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι η Κίνα εγκατέλειψε την πολιτική της για το ένα παιδί το 2016 και εισήγαγε πέρσι μια πολιτική για τρία παιδιά, που υποστηρίζεται από φορολογικά και άλλα κίνητρα.

Οι θεωρίες διαφέρουν σχετικά με το γιατί οι Κινέζες παραμένουν απρόθυμες να κάνουν παιδιά παρά τα κρατικά κίνητρα. Η μία είναι ότι συνήθισαν να ζουν σε μικρές οικογένειες, η άλλη αφορά το αυξανόμενο κόστος ζωής, μια άλλη αφορά την αύξηση της ηλικίας γάμου, που καθυστερεί τις γεννήσεις και μειώνει την επιθυμία για τεκνοποίηση.

Επιπλέον, η Κίνα έχει λιγότερες γυναίκες σε ηλικία τεκνοποίησης από ό,τι αναμενόταν. Περιορισμένα στην απόκτηση μόνο ενός παιδιού από το 1980, πολλά ζευγάρια επέλεγαν αγόρι, αυξάνοντας την αναλογία φύλου κατά τη γέννηση από 106 αγόρια για κάθε 100 κορίτσια (η αναλογία στο μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου) σε 120 και σε ορισμένες επαρχίες σε 130.

Καμπή μια 10ετία νωρίτερα

Ο συνολικός πληθυσμός της Κίνας αυξήθηκε κατά το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί μετά τον λιμό, μόλις 0,34 γεννήσεις στους 1.000 θανάτους πέρυσι.

Προβολές που εκπονήθηκαν από μια ομάδα της Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών της Σαγκάης έχουν πέσει φέτος, για πρώτη φορά μετά τον λιμό, κατά 0,49 γεννήσεις στους 1.000 θανάτους. Το σημείο καμπής ήρθε μια δεκαετία νωρίτερα από το αναμενόμενο. 

Μόλις το 2019, η Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της Κίνας ανέμενε ότι ο πληθυσμός θα φτάσει στην κορύφωσή του το 2029, στα 1,44 δισεκατομμύρια. 

Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τις Προοπτικές Πληθυσμού του 2019 ανέμενε την κορύφωση αργότερα, το 2031-32, στα 1,46 δισεκατομμύρια.

Η ομάδα της Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών της Σαγκάης προβλέπει ετήσια μέση μείωση 1,1% μετά το 2021, ωθώντας τον πληθυσμό της Κίνας σε μείωση κατά 587.000.000 το 2100, λιγότερο από το μισό από αυτό που είναι σήμερα.

Οι εύλογες υποθέσεις πίσω από αυτή την πρόβλεψη είναι ότι το συνολικό ποσοστό γονιμότητας της Κίνας πέφτει από 1,15 σε 1,1 από τώρα έως το 2030 και παραμένει εκεί μέχρι το 2100.

Ο μεγάλος αντίκτυπος στην οικονομία της Κίνας

Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας της Κίνας κορυφώθηκε το 2014 και προβλέπεται να συρρικνωθεί σε λιγότερο από το 1/3 αυτού του ανώτατου σημείου έως το 2100.

Ο ηλικιωμένος πληθυσμός της Κίνας (ηλικίας 65 ετών και άνω) αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, ξεπερνώντας τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας της Κίνας κοντά στο 2080.

Ηλικιωμένοι και πολύ λιγότεροι νέοι

Αυτό σημαίνει ότι ενώ υπάρχουν επί του παρόντος 100 άτομα σε ηλικία εργασίας διαθέσιμα για να υποστηρίξουν κάθε 20 ηλικιωμένους, έως το 2100 100 Κινέζοι σε ηλικία εργασίας θα πρέπει να υποστηρίξουν έως και 120 ηλικιωμένους Κινέζους.

Η ετήσια μέση μείωση κατά 1,73% του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας της Κίνας δημιουργεί το σκηνικό για πολύ μικρότερη οικονομική ανάπτυξη, εκτός εάν η παραγωγικότητα αυξηθεί γρήγορα.

Το υψηλότερο κόστος εργασίας, λόγω του ταχέως συρρικνούμενου εργατικού δυναμικού, πρόκειται να ωθήσει τη μεταποίηση μικρού περιθωρίου κέρδους και εντατικής εργασίας από την Κίνα σε χώρες με άφθονη εργασία όπως το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές και την Ινδία.

Το κόστος εργασίας κατασκευής στην Κίνα είναι ήδη διπλάσιο από ό,τι στο Βιετνάμ.

Περισσότερη φροντίδα, λιγότερη παραγωγή

Ταυτόχρονα, η Κίνα θα κληθεί να κατευθύνει περισσότερους από τους παραγωγικούς της πόρους στην παροχή υπηρεσιών υγείας, ιατρικής και φροντίδας ηλικιωμένων για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός ολοένα και πιο ηλικιωμένου πληθυσμού.

Η μοντελοποίηση του Κέντρου Μελετών Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Βικτόρια δείχνει ότι χωρίς αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Κίνας, οι συνταξιοδοτικές πληρωμές της θα πενταπλασιαστούν από 4% του ΑΕΠ το 2020 σε 20% του ΑΕΠ το 2100.

Για χώρες που εξάγουν πόρους όπως η Αυστραλία, αυτές οι αλλαγές είναι πιθανό να απαιτούν επαναπροσανατολισμό των εξαγωγών προς κατασκευαστές εκτός Κίνας.

Για τους εισαγωγείς αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, η πηγή των αγαθών πρόκειται να μετατοπιστεί σταδιακά προς νέα και αναδυόμενα κέντρα παραγωγής. 

Αυτές οι πληθυσμιακές προβλέψεις υποδηλώνουν ότι η επιρροή μπορεί να μετακινηθεί αλλού, συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής Ινδίας, της οποίας ο πληθυσμός αναμένεται να ξεπεράσει την Κίνα μέσα στην επόμενη δεκαετία.

ΠΗΓΗ