«Επιστροφή» στο 1974 και... στις ΗΠΑ

Σχεδόν μισόν αιώνα πριν, το 1974, το υδρογραφικό πλοίο «Τσανταρλί» με τη συνοδεία 37 πολεμικών πλοίων του τουρκικού στόλου ξεκίνησε έρευνες στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο. 

Σήμερα, 47 χρόνια από τότε, το τουρκικό ωκεανογραφικό «Τσεσμέ» πλέει περίπου στην ίδια περιοχή και ταυτόχρονα πάνω από 80 πλοία του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού ετοιμάζονται για την άσκηση «Γαλάζια πατρίδα», η οποία θα εξελιχθεί μέχρι τις 7 Μαρτίου, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αποφασιστικότητα της Άγκυρας να υποστηρίξει εμπράκτως τις απαιτήσεις της στο Αιγαίο.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την ίδια στιγμή που η τουρκική ηγεσία κλιμακώνει την ένταση:
● Βρίσκεται, υποτίθεται, σε εξέλιξη η διαδικασία των ελληνοτουρκικών διερευνητικών συνομιλιών.
● Εξελίσσεται στο ΝΑΤΟ η ελληνοτουρκική διαβούλευση υπό αμερικανική εποπτεία στο πλαίσιο του μηχανισμού αποσυμπίεσης τον οποίο αποδέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση.
● Αρχίζει να διαφαίνεται η κατευναστική διάθεση απέναντι στην Τουρκία και της νέας αμερικανικής διοίκησης υπό τον «φιλέλληνα», όπως μας διαβεβαίωναν πριν από τις αμερικανικές εκλογές, Τζο Μπαϊντενόπουλο.
● Χτυπάει «κόκκινο» η αυτοκαταστροφική - αυτοκτονική τάση του ελληνικού πολιτικού συστήματος επ’ αφορμή της υπόθεσης Λιγνάδη, η οποία πυροδότησε (ή συντηρεί) τη δίχως όρια και μέτρο πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ κατά κύριο λόγο.

Παρακμιακός διχασμός
Η ελληνική κοινωνία σοκαρισμένη από τις αποκαλύψεις του ελληνικού #metoo (και) στον χώρο του θεάματος παρακολουθεί ό,τι «φωτίζεται» από τα Media, τα οποία αφήνουν στο σκοτάδι και στο περιθώριο της ενημέρωσης μείζονες εξελίξεις που έχουν να κάνουν με την υπόσταση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Οι μείζονες τουρκικές κινήσεις άλλωστε στη σκακιέρα του Αιγαίου εκδηλώνονται, όπως και στο παρελθόν, σε στιγμές καταφανούς ανισορροπίας του ελληνικού πολιτικού σκηνικού.

Πράγματι, οι πρώτες τουρκικές «βόλτες» στο Αιγαίο με το ερευνητικό «Τσανταρλί» και τα 38 πλοία του στόλου πραγματοποιήθηκαν (1973-74) τη στιγμή που «ψυχορραγούσε» το χουντικό καθεστώς στην Αθήνα. 
Η επόμενη μείζονος σημασίας τουρκική κίνηση (επισφράγιση της ύπαρξης γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο) πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1996 με την κρίση των Ιμίων που δρομολογήθηκε τη στιγμή της εξόδου από την πολιτική σκηνή του Ανδρέα Παπανδρέου και την εκκίνηση της εσωκομματικής μάχης για τη διαδοχή του. 
Τέλος, ο εκτροχιασμός των τουρκικών προκλήσεων σε όλο το μήκος της ελληνοτουρκικής οριογραμμής, από τον Έβρο μέχρι το Καστελλόριζο και την Κρήτη, εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια και ως συνέπεια της οικονομικής καχεξίας της χώρας εξαιτίας της χρεοκοπίας και των μνημονίων και κατ’ επέκταση της υπονόμευσης των αποτρεπτικών δυνατοτήτων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Δημιουργία τετελεσμένων
Κάπως έτσι το προηγούμενο εξάμηνο η Τουρκία «όργωσε» τις θαλάσσιες περιοχές μεταξύ Ρόδου, Καστελλόριζου, Καρπάθου και Κρήτης, με το «Ορούτς Ρέις» και τον στολίσκο των πολεμικών που το συνόδευε, φτάνοντας μέχρι και 6,5 μίλια από τις ακτές των ελληνικών νησιών. 
Και σήμερα η Άγκυρα εκτιμά ότι ήρθε η στιγμή να υπενθυμίσει τις αξιώσεις στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο, βγάζοντας «βόλτα» το «Τσεσμέ». Ταυτόχρονα, η τουρκική κυβέρνηση βγάζει και όλον (σχεδόν) τον τουρκικό στόλο από τις 25 Φεβρουαρίου μέχρι τις 7 Μαρτίου.

Η κλιμάκωση την οποία μεθοδεύει η Άγκυρα θα πρέπει να σημειωθεί ότι συμπίπτει με την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος της κυβέρνησης Μπάιντεν για την κατάσταση στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με πληροφορίες που έρχονται από τις Βρυξέλλες, η νέα αμερικανική διοίκηση έχει διαμηνύσει στους Ευρωπαίους:
1. Ότι επιβάλλεται να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα κατευνασμού της Άγκυρας, προκειμένου η Τουρκία να παραμείνει στη δυτική σφαίρα επιρροής και να συνεχίσει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της συμμαχίας στην περιοχή.
2. Το κατάλληλο πλαίσιο για την επόπτευση και τη διαχείριση των ελληνοτουρκικών εντάσεων είναι το ΝΑΤΟ, όπου υπάρχουν, προφανώς, υπό αμερικανική στενή παρακολούθηση οι διαδικασίες του μηχανισμού αποσυμπίεσης, μέσα στον οποίο διαχέονται μέχρις εξαφανίσεως τα όρια της ελληνικής κυριαρχίας καθώς και οι δυνατότητες αντίδρασης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων...

Και λίγη Ιστορία

Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι η έξαρση των τουρκικών προκλήσεων συμπίπτει με την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, που ήταν η απαρχή της θεμελίωσης του νεοελληνικού κράτους. Η αξιοποίηση συμβολισμών άλλωστε είναι κάτι που συνηθίζει η τουρκική ηγεσία και οι αναφορές του Τούρκου Προέδρου στην Ιστορία είναι συχνές. Όπως για παράδειγμα τις προηγούμενες ημέρες που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε κομματικό συνέδριο, υπενθύμισε την «εισβολή» της Ελλάδας στα εδάφη της Ανατολίας πριν από έναν αιώνα.

«Η επίθεση από ορισμένους στρατούς κάποτε, όπως στο πρώτο τέταρτο του περασμένου αιώνα, αποτελεί απόπειρα εισβολής απευθείας στα εδάφη μας. Ο ενθουσιασμός να μας καταστήσουν αιχμαλώτους τους στην Ανατολία, που άρχισε με την εισβολή στη Σμύρνη, και να μας αφανίσουν – αν είναι δυνατόν –, κατέληξε σε απογοήτευση στα νερά του κόλπου της Σμύρνης» είπε ο Τούρκος Πρόεδρος σε προκλητικό ύφος και πρόσθεσε:
«Το έθνος μας, το οποίο μετέτρεψε τη Συνθήκη των Σεβρών σε κουρελόχαρτο στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, ιδρύοντας την Τουρκική Δημοκρατία ενίσχυσε τη 1.000χρονη παρουσία του στην Ανατολία. Όσοι συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να εισβάλουν σε αυτήν την ιερή γη με τους στρατούς τους, κατέφυγαν για τον ίδιο σκοπό σε νέες ύπουλες μεθόδους».

Από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, η ελληνική πολιτική τάξη καθώς και η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας δεν φαίνεται να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα διδάγματα της Ιστορίας, ούτε στα θετικά όπως είναι η επέτειος της παλιγγενεσίας πριν από 200 χρόνια ούτε στα αρνητικά όπως είναι η Μικρασιατική Καταστροφή πριν από 100 χρόνια που συχνά - πυκνά μας υπενθυμίζει ο Ερντογάν. 

Ο επετειακός εορτασμός για τα 200 χρόνια ανατέθηκε εξάλλου «εργολαβικά» στη Γιάννα Αγγελοπούλου, ενώ η Μικρασιατική Καταστροφή, αποτέλεσμα του ελληνικού διχασμού στο φόντο των παιχνιδιών των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, τείνει να επαναλαμβάνεται στη σύγχρονη ελληνική Ιστορία με μεγάλη συχνότητα και τραγικά αποτελέσματα…