Είχαν προειδοποιήσει: "Θα ανατιναχτεί η πόλη"

Οι αρχικές έρευνες δείχνουν πως χρόνια αδράνειας και αμέλειας σχετικά με την αποθήκευση εξαιρετικά εκρηκτικού υλικού στο λιμάνι της Βηρυτού προκάλεσαν την έκρηξη που είχε αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 100 ανθρώπων χθες Τρίτη, δήλωσε επίσημη πηγή με γνώση των ευρημάτων.


Ο υπουργός Υγείας του Λιβάνου, Χασάν Χαμάντ δήλωσε πως ο νεότερος απολογισμός των θυμάτων μετρά 113 νεκρούς και τουλάχιστον 4.000 τραυματίες. 

Ο πρωθυπουργός και η προεδρία δήλωσαν χθες πως 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου, χημικού λιπάσματος που μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί επίσης για την κατασκευή βομβών, ήταν αποθηκευμένα επί έξι χρόνια στο λιμάνι χωρίς οποιαδήποτε μέτρα ασφαλείας.

«Είναι αμέλεια» δήλωσε η επίσημη πηγή στο Reuters και πρόσθεσε πως το θέμα της ασφαλούς αποθήκευσης είχε εγερθεί σε πολλές επιτροπές και δικαστές και «τίποτα δεν έγινε» προκειμένου να εκδοθεί μια εντολή απομάκρυνσης ή καταστροφής του εξαιρετικά εύφλεκτου υλικού.

Η πηγή δήλωσε πως μια πυρκαγιά ξεκίνησε από την αποθήκη 9 του λιμανιού και επεκτάθηκε στην αποθήκη 12, όπου ήταν αποθηκευμένο το νιτρικό αμμώνιο.

Η χθεσινή έκρηξη ήταν η πιο ισχυρή που έχει σημειωθεί ποτέ στη Βηρυτό, μια πόλη φοβισμένη ακόμη από τον εμφύλιο πόλεμο πριν από τρεις δεκαετίες και η οποία έχει κλονιστεί από μια βαθιά οικονομική κρίση, η οποία έχει τις ρίζες της σε δεκαετίες διαφθοράς και οικονομικής κακοδιαχείρισης.

Ο Μπάντρι Ντάχερ, γενικός διευθυντής των Τελωνείων του Λιβάνου, δήλωσε σήμερα στο τηλεοπτικό δίκτυο LBCI πως τα τελωνεία είχαν στείλει έξι έγγραφα στο δικαστικό σώμα προειδοποιώντας ότι το υλικό συνιστούσε απειλή.

«Ζητήσαμε την επανεξαγωγή του αλλά αυτό δεν συνέβη. Αφήνουμε τους ειδικούς και εκείνους που τους αφορά να προσδιορίσουν γιατί» είπε ο Ντάχερ.

Σύμφωνα με άλλο πρόσωπο που σχετίζεται με υπάλληλο του λιμανιού, μια ομάδα που είχε επιθεωρήσει το νιτρικό αμμώνιο πριν από έξι μήνες προειδοποίησε πως, αν δεν μετακινηθεί, «θα ανατινάξει όλη τη Βηρυτό».

Με βάση δύο έγγραφα που είδε το Reuters, τα Τελωνεία του Λιβάνου είχαν ζητήσει από το δικαστικό σώμα το 2016 και το 2017 να απαιτήσει από «την αρμόδια ναυτιλιακή υπηρεσία» να προχωρήσει στην επανεξαγωγή ή να εγκρίνει την πώληση του νιτρικού αμμωνίου, το οποίο είχε απομακρυνθεί από ένα φορτηγό πλοίο, το Rhosus, και είχε εναποτεθεί στην αποθήκη 12, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του λιμανιού.

Ένα από τα έγγραφα αναφέρεται σε παρόμοια αιτήματα που είχαν γίνει το 2014 και 2015, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Μια εγχώρια και διεθνής έρευνα πρέπει να διενεργηθεί για το συμβάν, δεδομένων της κλίμακας και των περιστάσεων υπό τις οποίες αυτά τα προϊόντα μεταφέρθηκαν στα λιμάνια» δήλωσε ο Γκασάν Χασμπάνι, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και μέλος του κόμματος Λιβανικές Δυνάμεις.

Το Shiparrested.com, ένα βιομηχανικό δίκτυο που ασχολείται με νομικές υποθέσεις, είχε αναφέρει το 2015 ότι το Rhosus, που είχε σημαία Μολδαβίας, έδεσε στη Βηρυτό τον Σεπτέμβριο του 2013 λόγω τεχνικών προβλημάτων κατά το ταξίδι του από τη Γεωργία στη Μοζαμβίκη με 2.750 τόνους νιτρικού αμμωνίου.

Κατά την επιθεώρηση, απαγορεύτηκε ο απόπλους του πλοίου και λίγο μετά εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες του, με αποτέλεσμα διάφοροι πιστωτές να προβάλουν νομικές διεκδικήσεις.

«Λόγω των κινδύνων που συνδέονταν με την παραμονή του νιτρικού αμμωνίου πάνω στο πλοίο, οι λιμενικές αρχές άδειασαν το πλοίο και μετέφεραν το φορτίο του στις αποθήκες του λιμανιού» ανέφερε.

Σε κατ' οίκον περιορισμό αξιωματούχοι του λιμένα της Βηρυτού

Το υπουργικό συμβούλιο του Λιβάνου συμφώνησε σήμερα να θέσει όλους τους αξιωματούχους του λιμένα της Βηρυτού, οι οποίοι επέβλεπαν την αποθήκευση και ασφάλεια από το 2014, σε κατ’ οίκον περιορισμό, αναφέρουν υπουργικές πηγές.

Δεν είναι σαφές πόσους αξιωματούχους θα αφορά η απόφαση ούτε το επίπεδο αρχαιότητάς τους στις εν λόγω θέσεις. Ο στρατός θα επιβλέπει τον κατ’ οίκον περιορισμό μέχρι να καθοριστούν τυχόν ευθύνες για την τεράστια έκρηξη στο λιμάνι, χθες, προσθέτουν οι πηγές.

Τουλάχιστον 300.000 άστεγοι μετά τις εκρήξεις

Τουλάχιστον 300.000 άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς στέγη στη Βηρυτό μετά τη φονική έκρηξη που συγκλόνισε το λιμάνι, δήλωσε ο κυβερνήτης της πρωτεύουσας Μαρουάν Αμπούντ, εκτιμώντας πως το κόστος των ζημιών θα ξεπεράσει τα τρία δισεκατομμύρια δολάρια.

«Έκανα μια περιοδεία στη Βηρυτό, οι ζημιές μπορεί να κυμαίνονται από τρία έως πέντε δισεκατομμύρια δολάρια», ανέφερε ο κυβερνήτης, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι αναμένει την εκτίμηση των ειδικών και των μηχανικών.

«Σχεδόν το 50% της Βηρυτού έχει καταστραφεί ή έχει υποστεί ζημιές» δήλωσε ο κυβερνήτης, με τουλάχιστον 300.000 ανθρώπους να έχουν μείνει άστεγοι.

Ο υπουργός Οικονομίας, Ραούλ Νέχμε, δήλωσε στο Reuters πως ο Λίβανος διαθέτει πλέον αποθέματα σιτηρών για «λίγο λιγότερο» από έναν μήνα, μετά την έκρηξη που κατέστρεψε τα κεντρικά σιλό.

«Αναζητούμε αποθηκευτικούς χώρους», είπε προσθέτοντας ότι ο Λίβανος χρειάζεται αποθέματα για τουλάχιστον τρεις μήνες για να υπάρξουν οι προϋποθέσεις διατροφικής ασφάλειας.

Οι υπάρχουσες ποσότητες επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς για ενάμισι μήνα, ενώ τέσσερα πλοία που μεταφέρουν 28.000 τόνους σιτηρών δεν έχουν ελλιμενισθεί, εξήγησε.

Μυστήριο με το πλοίο που μετέφερε την αμμωνία - Ρώσος κάτοικος Κύπρου στο επίκεντρο των ερευνών

Τις ευθύνες για το πως βρέθηκε τόσο μεγάλη ποσότητα νιτρικής αμμωνίας στο λιμάνι της Βηρυτού αναζητούν οι Αρχές του Λιβάνου. Ένας Ρώσος κάτοικος Κύπρου φαίνεται πως είναι στο στόχαστρο των ερευνών για τον εντοπισμό των υπαίτιων για τις φονικές εκρήξεις.

Σύμφωνα με το Al Jazeera, η νιτρική αμμωνία 2.750 τόνων έφθασε στον Λίβανο τον Σεπτέμβριο του 2013 με φορτηγό πλοίο το οποίο ανήκει σε Ρώσο και έχει σημαία Μολδαβίας.

Σύμφωνα με το sigmalive.com, το πλοίο με το όνομα Rhosus κατευθυνόταν από τη Γεωργία στη Μοζαμβίκη και αναγκάστηκε να αγκυροβολήσει στη Βηρυτό εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων. Αυτό ισχυρίστηκαν οι δικηγόροι που εκπροσωπούν το πλήρωμα του Rhosus.

Σύμφωνα με πληροφορίες, Λιβανέζοι αξιωματούχοι εμπόδισαν το σκάφος να πλεύσει και τελικά εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες και το πλήρωμά του – πληροφορίες που επιβεβαιώνονται εν μέρει από τον ιστότοπο παρακολούθησης πλοίων Fleetmon.

Το πλοίο ανήκε και λειτουργούσε από τον κ. Grechushkin Igor, Ρώσο πολίτη που είναι κάτοικος της Κύπρου (τελευταίος γνωστός διευθυντής Teto Shipping, Κύπρος), αναφέρουν ξένα δημοσιεύματα που επικαλείται το sigmalive.com.

Πάντως σε αναζήτηση στο διαδίκτυο δεν βρέθηκε εταιρεία γραμμένη  με όνομα Teto Shipping στην Κύπρο. Ωστόσο ο Igor Grechushkin εμφανίζεται ως Manager σε μια εταιρεία με όνομα Unimar Service.

Σύμφωνα με το «Rbc.ru», ο ιδιοκτήτης του πλοίου Ίγκορ Γκρετσούσκιν, ήταν επιχειρηματίας που ζούσε στην Κύπρο, ο οποίος όπως είπαν μέλη του πληρώματος «κήρυξε πτώχευση και άφησε το πλοίο».

Ο ανταποκριτής του Guardian στη Μόσχα Andrew Roth ανέβασε σε ανάρτησή του στο twitter φωτογραφία που δημοσιοποίησε ο ρωσικός τηλεοπτικός σταθμός "Ren Tv" και στην οποία ο Roth αναφέρει πως απεικονίζεται ο Ρώσος Igor Grechushkin. Πιστεύεται πως ο Grechushkin κατοικεί στην Κύπρο αυτήν τη στιγμή, αναφέρει ο ανταποκριτής του Guardian. 

Στη συνέχεια, το επικίνδυνο φορτίο του πλοίου εκφορτώθηκε και τοποθετήθηκε στο υπόστεγο 12 του λιμανιού της Βηρυτού, μια μεγάλη γκρίζα κατασκευή που βλέπει στον κύριο αυτοκινητόδρομο Βορρά-Νότου της χώρας στην κύρια είσοδο της πρωτεύουσας.

Μήνες αργότερα, στις 27 Ιουνίου 2014, ο τότε διευθυντής του Τελωνείου του Λιβάνου Shafik Merhi έστειλε μια επιστολή που απευθύνεται σε έναν ανώνυμο δικαστή επειγόντων ζητημάτων, ζητώντας λύση στο επικίνδυνο φορτίο, σύμφωνα με έγγραφα που κοινοποιήθηκαν στο διαδίκτυο.

Οι τελωνειακοί υπάλληλοι έστειλαν τουλάχιστον πέντε ακόμη επιστολές τα επόμενα τρία χρόνια - στις 5 Δεκεμβρίου 2014, στις 6 Μαΐου 2015, στις 20 Μαΐου 2016, στις 13 Οκτωβρίου 2016 και στις 27 Οκτωβρίου 2017 - ζητώντας καθοδήγηση. Πρότειναν τρεις επιλογές: Την εξαγωγή της νιτρικής αμμωνίας, την παράδοση στον στρατό του Λιβάνου ή την πώληση σε ιδιωτική εταιρεία εκρηκτικών του Λιβάνου.

Πάντως έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το πλοίο, σύμφωνα με το sigmalive, πριν φτάσει την Βηρυτό είχε καταγράψει ως προηγούμενο λιμάνι αυτό της Κωνσταντινούπολης στις 2 Οκτωβρίου 2013. 

Η τελευταία φορά που καταγράφηκε η τοποθεσία του πλοίου το 2014 - όχι μακριά από το 12ο αγκυροβόλιο, όπου έγινε η έκρηξη, προκύπτει από τα δεδομένα της υπηρεσίας MarineTraffic.

ΠΗΓΗ