Είναι μια «μάστιγα» που πλήττει σημαντικό κομμάτι του «αεί γηράσκοντος» πληθυσμού – οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι 115 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως θα πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ ως το 2050 – στερώντας από τον άνθρωπο τον… εαυτό του.
Και όμως η επιστήμη παρά την πρόοδό της δεν φαίνεται ακόμη να μπορεί να βρει μια οριστική θεραπεία για τη νευροεκφυλιστική αυτή ασθένεια.Τα τελευταία χρόνια μια θεωρία η οποία κερδίζει έδαφος μέσα από μελέτες αλλά και ανέκδοτες αναφορές έρχεται να δώσει νέα πνοή σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση ορισμένων περιπτώσεων της νόσου.
Σύμφωνα με αυτήν, η νόσος Αλτσχάιμερ δεν είναι τίποτε άλλο από μια μορφή διαβήτη – κάποιοι ειδικοί την αποκαλούν μάλιστα «διαβήτη τύπου 3» – που έρχεται να συμπληρώσει το «παζλ» των δύο άλλων μορφών διαβήτη τις οποίες γνωρίζουμε ως σήμερα.
Την ίδια στιγμή, με βάση τη συγκεκριμένη φιλοσοφία, ασθενείς αναφέρουν ότι έβαλαν «φρένο» στον θάνατο του εγκεφάλου τους καταναλώνοντας ένα απλό… λάδι, και συγκεκριμένα έλαιο καρύδας, το οποίο παρέχει στον εγκέφαλο ένα εναλλακτικό «καύσιμο» λειτουργίας καθώς εκείνος, λόγω του διαβήτη, δεν κάνει καλή χρήση της γλυκόζης. Αντίστοιχη δράση έχουν και άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων και η δική μας φέτα! «Το Βήμα» ακολουθεί σήμερα τα χνάρια αυτής της ιστορίας που ελπίζεται να προσφέρει στην επιστημονική κοινότητα έναν… διαβήτη για να χαράξει καινούργιους δρόμους ενάντια στο Αλτσχάιμερ.
Ο 63χρονος σήμερα Στιβ Νιούπορτ ο οποίος ζει στη Φλόριδα διαγνώστηκε πριν από περίπου εννέα χρόνια με Αλτσχάιμερ, που φαινόταν να εξελίσσεται ραγδαία. Εργαζόταν ως λογιστής – καταπιανόταν με τους αριθμούς σε ολόκληρη τη ζωή του – και ξαφνικά τα νούμερα άρχισαν να του κάνουν… νούμερα. Γρήγορα έχασε την ικανότητα να διαβάζει, παρουσίαζε σύγχυση, δεν ήταν σε θέση να τρέξει ή να βγει έξω μόνος του.
«Μέρα με τη μέρα έχανε τον εαυτό του» εξιστορεί στο «Βήμα» η σύζυγός του Μέρι Νιούπορτ, νεογνολόγος και υπεύθυνη του Τμήματος Νεογνολογίας σε νοσοκομείο στην Τάμπα της Φλόριδας. Οι συμπτωματικές θεραπείες για το Αλτσχάιμερ δεν φάνηκε να βοηθούν τον ασθενή, ενώ και οι προσπάθειες να εισαχθεί σε κλινικές δοκιμές πειραματικών φαρμάκων έπεσαν στο κενό, καθώς ο Στιβ «κοβόταν» στις απαραίτητες προκαταρκτικές δοκιμασίες.
«Τα σκορ του ήταν τραγικά χαμηλά και έτσι οι ερευνητές δεν τον επέλεγαν για τις δοκιμές».
Εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να κυκλοφορεί η ιδέα περί σύνδεσης του Αλτσχάιμερ με τον διαβήτη και η Μέρι αποφάσισε – με γνώμονα και τις ιατρικές γνώσεις της – να «σκαλίσει» όσο περισσότερο μπορούσε το θέμα. «Διάβασα τη θεωρία περί διαβήτη του εγκεφάλου και είδα ότι για να παραχθούν κετόνες, το εναλλακτικό δηλαδή καύσιμο του εγκεφάλου όταν εκείνος δεν χρησιμοποιεί τη γλυκόζη, πρέπει ο ασθενής να λαμβάνει τριγλυκερίδια μέσης αλυσίδας (medium chain triglycerides, MCT) τα οποία, όπως ανακάλυψα, περιέχονται στις μεγαλύτερες δυνατές ποσότητες στο έλαιο καρύδας».
Πώς επιδρά το λάδι της καρύδας;
Ποια είναι η βασική ιδέα πίσω από τη χρήση του λαδιού καρύδας ως θεραπείας για το Αλτσχάιμερ; Συνοψίζεται στο ότι η εκφυλιστική νόσος αποτελεί ουσιαστικώς έναν τύπο διαβήτη του εγκεφάλου στο πλαίσιο του οποίου εμφανίζεται αντίσταση στην ινσουλίνη (όπως μπορεί να συμβεί και με όλους τους άλλους ιστούς του οργανισμού, εξαιτίας κυρίως του σύγχρονου ανθυγιεινού τρόπου ζωής και διατροφής) που οδηγεί τα κύτταρα στο να μην μπορούν να δεχθούν τη γλυκόζη, το βασικό καύσιμο για τη λειτουργία τους. Χωρίς γλυκόζη τα κύτταρα τελικώς πεθαίνουν.
Υπάρχει όμως και ένα εναλλακτικό καύσιμο, οι κετόνες, οι οποίες μεταβολίζονται στο ήπαρ μετά την κατανάλωση τριγλυκεριδίων μέσης αλυσίδας (περιέχονται στη μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους στο έλαιο καρύδας και σε μικρότερες συγκεντρώσεις στο έλαιο που προέρχεται από τους καρπούς του φοινικόδεντρου – palm kernel oil -, στο κατσικίσιο γάλα, ακόμη και στη φέτα, «είστε τυχεροί λοιπόν εσείς στην Ελλάδα που έχετε σε αφθονία τυριά και γάλατα» λέει η κυρία Νιούπορτ επισημαίνοντας πάντως ότι τα MCT δεν περιέχονται στο πολύτιμο από πολλές άλλες απόψεις και άφθονο στη χώρα μας ελαιόλαδο).
Η ιδέα περί «διαβήτη τύπου 3» φαινόταν εξαρχής να έχει βάση: δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι σύμφωνα με στοιχεία τα άτομα με διαβήτη έχουν δέκα φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ (μάλιστα φάρμακα του διαβήτη χρησιμοποιούνται σε κλινικές δοκιμές για το Αλτσχάιμερ). Δεν είναι επίσης προφανώς τυχαίο ότι τόσο ο διαβήτης όσο και το Αλτσχάιμερ έχουν μετατραπεί ήδη σε «πανδημίες» της σύγχρονης κοινωνίας. Δύο νόσοι που φαίνεται να προχωρούν «χέρι-χέρι» μετρώντας ολοένα και περισσότερα «θύματα»…
Μελετώντας και ψάχνοντας, η Μέρι αποφάσισε να δοκιμάσει να κάνει την ιδέα πράξη. «Ξεκίνησα να δίνω στον Στιβ αρχικώς με το πρωινό του μία με δύο κουταλιές του γλυκού έλαιο καρύδας, το οποίο μπορεί κάποιος να βρει σε ένα απλό κατάστημα υγιεινής διατροφής, ακόμη και σε σουπερμάρκετ στις ΗΠΑ. Ωστόσο όποιος επιθυμεί να προμηθευτεί έλαιο καρύδας πρέπει να είναι προσεκτικός ώστε να μην είναι υδρογονωμένο: και αυτό διότι τα υδρογονωμένα έλαια είναι ανθυγιεινά και επικίνδυνα για την υγεία, όπως τα τρανς λιπαρά οξέα».
Η Μέρι είχε διαβάσει ότι οι παρενέργειες λήψης του ελαίου καρύδας ήταν μικρές – η μεγάλη κατανάλωσή του συνδέεται με στομαχικές διαταραχές και διάρροιες – ωστόσο ο Στιβ δεν εμφάνισε οποιαδήποτε ανάλογη παρενέργεια.
«Οσο για τις αναφορές σχετικά με το ότι το έλαιο καρύδας αυξάνει τη χοληστερόλη, αυτές αποδείχθηκε μέσα από μελέτες ότι δεν ισχύουν. Αντιθέτως έχει φανεί ότι το συγκεκριμένο έλαιο αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» HDL χοληστερόλης, γεγονός που σημαίνει ότι δρα ευεργετικά για τον οργανισμό».
Θεαματική βελτίωση
Μέσα σε ελάχιστες ημέρες ο ασθενής άρχισε, με τη βοήθεια του ταπεινού λαδιού, να παρουσιάζει σημαντική βελτίωση. «Η βελτίωση εμφανίστηκε ουσιαστικώς μέσα σε τέσσερις ώρες από την πρώτη λήψη του λαδιού με το πρωινό, καθώς η παραγωγή κετονών από το ήπαρ είναι άμεση. Δεν ήξερα όμως τότε εάν ήταν απλή τύχη, αν είχαν εισακουστεί οι προσευχές μου ή εάν το λάδι πραγματικά βοηθούσε.
Η βελτίωση όμως συνεχίστηκε και εγώ άρχισα να δίνω το λάδι στον Στιβ σε κάθε γεύμα της ημέρας – μαγείρευα και εξακολουθώ να μαγειρεύω τα πάντα με αυτό και μάλιστα καταναλώνω και εγώ τα ίδια φαγητά, αφού πιστεύω ότι το έλαιο μπορεί να δράσει και προληπτικά θωρακίζοντας τον εγκέφαλο. Κατέληξα στο ότι απαιτούνται μεγαλύτερες δόσεις του ελαίου μέσα στην ημέρα διότι η αύξηση των επιπέδων των κετονών διαρκεί για 2-3 ώρες από τη λήψη, οπότε χρειάζεται να γίνει και πάλι χορήγηση της «ελαιοθεραπείας».
Δύο με τρεις μήνες μετά την έναρξη λήψης του ελαίου ο Στιβ ήταν πλέον σε θέση να τρέχει, να διαβάζει, να κάνει δουλειές στο σπίτι, να χρησιμοποιεί τα εργαλεία του, να πηγαίνει βόλτες μόνος του. Οι μαγνητικές τομογραφίες δύο χρόνια μετά την έναρξη της θεραπείας έδειξαν ότι δεν υπήρχε περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης του εγκεφάλου του. Είχε σε μεγάλο βαθμό βρει τον εαυτό του χάρη σε ένα λάδι, εκεί που οι συμβατικές θεραπείες είχαν αποτύχει».
Η ιστορία της Μέρι και του Στιβ πήρε μεγάλες διαστάσεις και το ζευγάρι έγινε γνωστό μέσα από τηλεοπτικά δελτία και σόου στις ΗΠΑ. Η Μέρι έφτιαξε το δικό της blog (http://www.coconutketones.com) το οποίο μετετράπη σε «γέφυρα» επικοινωνίας με ασθενείς από ολόκληρο τον κόσμο. Οπως μας λέει: «Εχω λάβει εκατοντάδες e-mails στα οποία ασθενείς αναφέρουν τις προσωπικές ιστορίες τους, μας μεταφέρουν πόση δόση του ελαίου καρύδας λαμβάνουν και ποια είναι η εξέλιξη της νόσου τους.
Από το σύνολο των μηνυμάτων φαίνεται ότι ποσοστό που δεν ξεπερνά το 10% των ασθενών δεν αποκρίνεται στο έλαιο». Η δρ Νιούπορτ αποτύπωσε επίσης την ιστορία του Στιβ στο βιβλίο «Alzheimer’s Disease: what If there was a Cure? The Story of Ketones» (σε ελεύθερη μετάφραση Νόσος Αλτσχάιμερ: Και αν υπήρχε θεραπεία; Η Ιστορία των Κετονών, εκδόσεις Basic Health Publications), ενώ κατά καιρούς παρουσιάζει την περίπτωση του συζύγου της σε συνέδρια (αυτό συνέβη και το 2010 στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια παγκόσμιου συνεδρίου για το Αλτσχάιμερ).
Η κυρία Νιούπορτ μας πληροφορεί ότι ο Στιβ εμφανίζει τα τελευταία χρόνια κάποια επιδείνωση την οποία όμως η ίδια αποδίδει «στο ότι εισήχθη τελικώς σε κάποια κλινική δοκιμή πειραματικού φαρμάκου και παρουσίασε παρενέργειες οι οποίες τον πήγαν πολύ πίσω». Παρά ταύτα συνεχίζει να πιστεύει ότι το έλαιο καρύδας έδρασε ευεργετικά, τουλάχιστον στη δική του περίπτωση. «Οι γιατροί διέγνωσαν από την πρώτη στιγμή ότι η νόσος του ήταν επιθετική. Και όμως παρά τη σχετική πτώση που παρουσιάζει, έχουν περάσει ήδη εννέα χρόνια από τη διάγνωση και ο Στιβ είναι όρθιος και κατά το δυνατόν λειτουργικός».
Ρωτήσαμε την κυρία Νιούπορτ – μια γυναίκα που δεν είναι μόνο σύζυγος που ανησυχεί για τον άνδρα της, αλλά και γιατρός η οποία γνωρίζει καλά τους επιστημονικούς κανόνες – πώς αντιμετωπίζει το ότι δίνει συμβουλές σε άλλους ασθενείς σχετικά με ένα ζήτημα που δεν είναι καν του αντικειμένου της. «Δεν αισθάνομαι ότι κάνω κάτι κακό. Δεν προτείνω ποτέ σε κανέναν ασθενή να σταματήσει τη συμβατική θεραπεία του. Εκείνο που προτείνω είναι να συζητήσει με τον θεράποντα γιατρό του και αν εκείνος το επιτρέψει να λαμβάνει συμπληρωματικά με τη συμβατική θεραπεία του έλαιο καρύδας το οποίο αποδεικνύεται ότι δεν βλάπτει τον οργανισμό. Στόχος όλης αυτής της προσπάθειας, ακριβώς επειδή γνωρίζω τους κανόνες της ιατρικής, είναι να ωθήσουμε την επιστημονική κοινότητα να ασχοληθεί περισσότερο με το συγκεκριμένο ζήτημα, να διεξαγάγει οργανωμένες κλινικές δοκιμές σε μεγάλους αριθμούς ασθενών προκειμένου να αποδειχθούν πέρα από κάθε αμφιβολία τα όποια οφέλη των MCT».
Νέα «κοκτέιλ κετονών»
Κλινικές δοκιμές βασισμένες σε αυτή τη φιλοσοφία έχουν ήδη γίνει και μάλιστα από αυτές έχει προκύψει και μία «ιατρική τροφή» η οποία το 2009 έλαβε έγκριση της αρμόδιας Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA).
Πρόκειται για το προϊόν Axona της εταιρείας Accera, μια διαλυτή σκόνη που περιέχει MCT – οι κλινικές δοκιμές πριν από την κυκλοφορία του έδειξαν ότι βοηθά τουλάχιστον τους μισούς ασθενείς με Αλτσχάιμερ που το λαμβάνουν.
Το Axona λαμβάνεται από αρκετούς ασθενείς στις ΗΠΑ, ωστόσο όπως εξηγεί η δρ Νιούπορτ, η δοσολογία MCT που περιέχει είναι μικρή. «Ετσι κάποιοι ασθενείς λαμβάνουν Axona μία φορά μέσα στην ημέρα και στη συνέχεια συμπληρώνουν με το απλό έλαιο καρύδας. Οπως όλα δείχνουν, η δοσολογία κάνει τη διαφορά».
Για τον λόγο αυτό προφανώς στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, και συγκεκριμένα στη Βρετανία, ειδικοί του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης προσπαθούν να αυξήσουν την παραγωγή κετονών για καλύτερα αποτελέσματα.
Οι βρετανοί ερευνητές με επικεφαλής την καθηγήτρια Κίρεν Κλαρκ και σε συνεργασία με συναδέλφους τους από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ έχουν αναπτύξει ένα «ποτό» το οποίο προσφέρει απευθείας κετόνες στον οργανισμό και μάλιστα σε επίπεδα δεκαπλάσια από αυτά που επιτυγχάνονται με τη λήψη του ελαίου καρύδας.
Οι ερευνητές δημοσίευσαν μάλιστα στα τέλη του περασμένου έτους στο επιστημονικό περιοδικό «Neurobiology of Aging» αποτελέσματα πειραμάτων σε ποντίκια με Αλτσχάιμερ τα οποία έλαβαν το «ποτό» κετονών. Οπως φάνηκε, τα συμπτώματα της νόσου ανεστράφησαν στα ζώα.
Ποια είναι η ρίζα του Αλτσχάιμερ;
Η κυρία Κλαρκ ανέφερε στο «Βήμα» ότι «το Αλτσχάιμερ συνεχίζει να αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ένα άγνωστο πεδίο και η θεωρία περί συσσώρευσης πλακών μιας τοξικής πρωτεΐνης, του β-αμυλοειδούς, στον εγκέφαλο ως αιτία της νόσου, κατά τη γνώμη μου δεν ευσταθεί.
Τόσο εγώ όσο και ολοένα και περισσότεροι άλλοι συνάδελφοι πιστεύουμε πλέον ότι η εναπόθεση των πλακών της τοξικής πρωτεΐνης είναι το αποτέλεσμα άλλων διεργασιών που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και οι οποίες μάλλον έχουν τη «ρίζα» τους στην αντίσταση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη.
Ετσι με βάση αυτή τη λογική δημιουργήσαμε και το «ποτό κετονών», που όπως δείχνουν τα πειράματά μας σε ποντίκια είναι αποτελεσματικό».
Το μεγάλο πρόβλημα είναι το τεράστιο κόστος της διαδικασίας παραγωγής του «ποτού»: απαιτούνται εκατομμύρια ευρώ για τη μαζική παραγωγή μιας τέτοιας θεραπείας. Ετσι, η καθηγήτρια Κλαρκ ζητεί χρηματοδότηση για να συνεχίσει την υποσχόμενη έρευνά της. Οπως όμως η ίδια εύστοχα λέει: «Μάλλον δεν βολεύει η χρηματοδότηση τέτοιων θεραπειών…».
Θεραπεία υποσχόμενη και για άλλες νόσους
Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες, η θεραπεία κετονών είναι τόσο υποσχόμενη ώστε θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική ενάντια όχι μόνο στο Αλτσχάιμερ, αλλά και σε ένα μεγάλο εύρος ασθενειών που σχετίζονται με τη λειτουργία του εγκεφάλου, όπως άλλες μορφές άνοιας, η νόσος του Πάρκινσον, η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, ο αυτισμός, η επιληψία, ακόμη και η σχιζοφρένεια.
Η θεωρία αυτή, αν και υποσχόμενη, πρέπει σε κάθε περίπτωση να περάσει και να ξαναπεράσει από το επιστημονικό «κόσκινο», αναφέρει στο «Βήμα» η κυρία Μάγδα Τσολάκη, νευρολόγος-ψυχίατρος, καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Αλτσχάιμερ και Συγγενών Διαταραχών. «Η θεωρία των κετονών και ο χαρακτηρισμός του Αλτσχάιμερ ως «διαβήτη τύπου 3″ συζητείται αρκετά τα τελευταία χρόνια στην επιστημονική κοινότητα και φαίνεται να έχει κάποια βάση, τουλάχιστον για ορισμένες περιπτώσεις ασθενών. Μάλιστα, στο συνέδριο που ετοιμάζει η ομοσπονδία μας την άνοιξη του 2013 θα υπάρξει ειδική στρογγυλή τράπεζα σχετικά με το ζήτημα.
Εχουν εμφανιστεί κάποιες μελέτες το τελευταίο διάστημα, ενώ υπάρχουν και ανέκδοτες αναφορές για μείωση των συμπτωμάτων της νόσου σε ασθενείς στο εξωτερικό που έλαβαν λιπαρά οξέα μέσης αλυσίδας. Μάλιστα μετά την κυκλοφορία του Axona στις ΗΠΑ, το οποίο αυξάνει την παραγωγή κετονών, ζητήσαμε ειδική άδεια προκειμένου να χορηγήσουμε το φάρμακο και εμείς σε ασθενή μας».
Πολυπρόσωπη νόσος
Σε κάθε περίπτωση πάντως η κυρία Τσολάκη τονίζει ότι δεν μπορούμε να θεοποιήσουμε αυτή τη στιγμή τη θεωρία των κετονών «εξοβελίζοντας» εκείνη της συσσώρευσης πλακών της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές στον εγκέφαλο. «Ολα αυτά μένει να αποδειχθούν στο μέλλον.
Παράλληλα πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν πολλές μορφές Αλτσχάιμερ και ότι ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός. Ετσι ακόμη και αν η θεωρία των κετονών ισχύει, αυτό δεν σημαίνει ότι η αύξηση των κετονών στον οργανισμό θα οδηγήσει και σε βελτίωση όλων των ασθενών. Πιθανώς θα βοηθήσει κάποιους από αυτούς και πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στις νέες ιδέες, αφού έχουμε να κάνουμε με μία δύσκολη και πολυπρόσωπη νόσο».
Οπως όλα δείχνουν, τα βήματα πρέπει να γίνονται ένα-ένα και πολύ προσεκτικά προτού το Αλτσχάιμερ λάβει – εάν λάβει ποτέ – τον επίσημο τίτλο του «διαβήτη τύπου 3». Συγχρόνως όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι είναι μια ασθένεια όχι με… 3, αλλά με 1.003 πρόσωπα.
«Τροφή για σκέψη» (κυριολεκτικώς και μεταφορικώς) λοιπόν προκειμένου να σκεφτόμαστε τι και πώς τρώμε τηρώντας παράλληλα σωστή και μετρημένη στάση απέναντι σε κάθε λογής πανάκεια – διότι πανάκεια δεν υπάρχει.
Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΛΕΤΗ
Αντίσταση στην ινσουλίνη και άνοια
Η πρώτη επίσημη αναφορά σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ των αιτίων του διαβήτη και της νόσου Αλτσχάιμερ ήλθε το 2005 από ερευνητές του Πανεπιστημίου Μπράουν στην Πρόβιντενς του Ρόουντ Αϊλαντ οι οποίοι τροποποίησαν γενετικώς αρουραίους ώστε ο εγκέφαλός τους να μην αποκρίνεται επαρκώς στην ινσουλίνη.
Οπως είδαν, ο εγκέφαλος των πειραματοζώων έγινε… αλοιφή.
Οι αρουραίοι ήταν αποπροσανατολισμένοι και σε σύγχυση, δεν μπορούσαν να βρουν τον δρόμο σε έναν υδάτινο λαβύρινθο, ενώ μια κοντινή «ματιά» στον εγκέφαλό τους αποκάλυψε τεράστιες βλάβες.
Οι περιοχές που εμπλέκονται στη μνήμη παρουσίαζαν τεράστια συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς ενώ οι νευρώνες τους πέθαιναν.
Τι αποκαλύπτει αυτή η εικόνα; Μα νόσο Αλτσχάιμερ, η οποία όμως, όπως φάνηκε από το πείραμα, προέκυψε από πρόκληση… διαβήτη στα ζώα.
Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης Σουζάν Ντε Λα Μόντε, τα αποτελέσματα αυτά μαρτυρούν ότι κάποιες φορές η νευροεκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου δεν είναι τίποτε άλλο από μια άλλη εκδοχή του διαβήτη, τον αποκαλούμενο «διαβήτη τύπου 3».
Η αρχή αυτή που έγινε από τη δρα Ντε Λα Μόντε και την ομάδα της βρήκε πολλούς οπαδούς μέσα στα επόμενα χρόνια. Το μέλλον θα δείξει αν οι θιασώτες αυτής της θεωρίας δικαιωθούν πλήρως…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΣΧΟΛΊΟΥ
Τα σχόλια στό 07magazine men'sblogspot υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων είναι (αστική και ποινική) και βαρύνει τους σχολιαστές.