Στην πραγματικότητα, ουδείς γνωρίζει «ποιός» - φυσικό πρόσωπο, εταιρεία, οργανισμός, οτιδήποτε - κρύβεται πίσω από αυτό. Μέχρι το 2013, ένα bitcoin άξιζε 12 δολάρια. Τώρα, ένα bitcoin αξίζει περισσότερα από 10.000 δολάρια. Μόνο τους τελευταίους δύο μήνες (Οκτώβριος και Νοέμβριος 2017) η αξία του bitcoin διπλασιάστηκε.
Ωστόσο, το τρελό ράλι του διάσημου πλέον, κρυπτονομίσματος ξεκίνησε στις αρχές του έτους. Καταλυτικό ρόλο στην εκτίναξη του bitcoin φαίνεται πως έχει διαδραματίσει η απόφαση της Ιαπωνίας να νομιμοποιήσει το ψηφιακό νόμισμα ως μέθοδο πληρωμής, γεγονός το οποίο έχει ενισχύσει σημαντικά τη δημοφιλία του. Οποιοδήποτε νόμισμα εκτοξευόταν κατά 100% σε οκτώ μόλις εβδομάδες θα δημιουργούσε χάος. Εάν συνέβαινε κάτι ανάλογο στο ιαπωνικό γιεν ή στο αμερικανικό δολάριο, οι οικονομίες θα βυθίζονταν σε ένα αποπληθωριστικό σπιράλ… βγαλμένο από την κόλαση.
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, το νόμισμα έχει λάβει τις γνωστές δύο μορφές: Είτε τη φυσική, όπως στην περίπτωση του χρυσού και των πολύτιμων λίθων, είτε των νομισμάτων και χαρτονομισμάτων -η έκδοση μετρητών χρημάτων είναι αποκλειστικό προνόμιο κάθε κράτους. Το Bitcoin και τα συναφή κρυπτονομίσματα εισάγουν μια τρίτη κατηγορία, μία νέα μορφή, τα ψηφιακά νομίσματα που λειτουργούν ως ένας συνδυασμός της θεωρίας των παιγνίων, της οικονομίας και της κρυπτογραφίας, εν ολίγοις αυτή των κρυπτονομισμάτων. Ο τρόπος απόκτησής του, αν όχι μέσω ανταλλαγής, γίνεται με «εξόρυξη» μέσα από λογισμικό. Ας το φανταστούμε ως μια περιοχή που σπεύδουν οι χρυσοθήρες να βρούν χρυσό. Όσοι περισσότεροι εμφανίζονται, τόσο δυσκολότερο γίνεται να «εξορύξεις» σημαντική ποσότητα. Και όσο δυσκολεύει η «εξόρυξη» τόσο πιο ακριβό, «πολύτιμο», γίνεται το «προϊόν» που έρχεται στην επιφάνεια.
Μία ράβδος χρυσού και μία πιστωτική κάρτα έχουν αξία ακριβώς επειδή τα αντιλαμβανόμαστε ως χρήμα (όπως και είναι). Αν κάθε νόμισμα αποτελεί ένα είδος «συναινετικής ψευδαίσθησης», τότε το bitcoin, ένα ψηφιακό κρυπτονόμισμα που αλλάζει χέρια μέσω του Διαδικτύου, μοιάζει περισσότερο με συναινετική παραίσθηση από ψυχεδελικά ναρκωτικά, όπως γράφει το theatlantic.com.
Ποια είναι η εκτίμηση των ειδικών στα κρυπτονομίσματα και των ακαδημαϊκών για το bitcoin;
Είναι μια φούσκα, όπως η «φούσκα της τουλίπας» του 17ου αιώνα, η απαρχή των κραχ;
Μήπως πρόκειται για μία ακόμη εναλλακτική επένδυσης όπως ο χρυσός;
Ένα νόμισμα, όπως το δολάριο;
Οι απαντήσεις διαφέρουν, ενώ η γκάμα τους κινείται από το «ναι, είναι όλα τα παραπάνω» και το «όχι, κανένα από τα παραπάνω» μέχρι το «ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής».
Οδεύοντας προς το «ακόμη πιο τέλειο χρήμα»
Τελικά, τι κακό έχει, για παράδειγμα, το δολάριο; Πλέον όλο και περισσότερος κόσμος στρέφεται στο πλαστικό χρήμα, προτιμώντας το στις συναλλαγές του σε σχέση με τα μετρητά. Οι κίνδυνοι του δολαρίου είναι σαφείς και προφανείς: Ένας παντοδύναμος μηχανισμός, στην περίπτωση των ΗΠΑ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, έχει υπό τον αυστηρό έλεγχο της την προσφορά χρήματος και τους κανόνες που τη διέπουν. Κάποιοι ανησυχούν ότι η κυκλοφορία πάρα πολλών δολαρίων θα οδηγήσει σε εκτός ελέγχου πληθωρισμό.
«Οι Cypherpunks ονειρεύονται δεκαετίες τώρα πλήρως αποκεντρωμένα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών που θα αμβλύνουν τις ανησυχίες αυτές», γράφει ο Timothy Lee, δημοσιογράφος πολιτικών τεχνολογίας στο Ars Technica, ο οποίος παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του bitcoin. Οι περισσότερες ιδέες για ψηφιακό νόμισμα ωστόσο, παρουσίασαν την ίδια τραγικά ελαττωματική αντιγραφή. Σχεδόν όλα όσα είναι διαθέσιμα online (κείμενα, φωτογραφίες, αρχεία) μπορούν να αντιγραφούν. Η αχαλίνωτη παραχάραξη όμως, σημαίνει αυτομάτως τον θάνατο ενός ψηφιακού νομίσματος.
Το Bitcoin έλυσε το πρόβλημα αυτό με το blockchain, ένα ηλεκτρονικό «κατάστιχο», σα να λέμε λογιστικό βιβλίο, το οποίο καταγράφει και επικυρώνει όλες τις συναλλαγές (κάτι σαν τους κρίκους μιας αλυσίδας). Το blockchain εκτός των άλλων, κρυπτογραφεί τις συναλλαγές διασφαλίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο την ανωνυμία και την ασφάλεια τους. Το δίκτυο συναλλαγών συντηρείται από όσους «εξορύσσουν» bitcoin, μια αποκεντρωμένη ομάδα ατόμων με ισχυρούς υπολογιστές που εγκρίνουν συναλλαγές και επιβραβεύονται με νέα bitcoins για τη δουλειά τους.
Η συνολική προσφορά bitcoin στον κόσμο είναι εξ ορισμού πεπερασμένη. Κατά αυτόν τον τρόπο λύνονται τα δύο βασικά προβλήματα των cryptopunk (των «πανκ» των κρυπτονομισμάτων): Το blockchain διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει συγκέντρωση bitcoin σε λίγα «χέρια» και ότι η προγραμματισμένη έλλειψη θα ελέγχει τον πληθωρισμό.
Το blockchain είναι μια έξυπνη τεχνολογία με δυνατότητες μετασχηματισμού. Για παράδειγμα, ο Αμερικανός επιχειρηματίας, επενδυτής και μηχανικός λογισμικού, Marc Andreessen, υποστήριζε ότι θα μπορούσε να γίνει η κλίμακα ολόκληρης της οικονομίας, όπως ακριβώς συνέβη με το Διαδίκτυο.
Το 2014 μιλώντας στη Washington Post έλεγε ότι «σε 20 χρόνια από σήμερα θα μιλάμε για το bitcoin, όπως μιλάμε τώρα για το διαδίκτυο… […] Ψηφιακά στοκ. Ψηφιακές μετοχές. Ψηφιακά κεφάλαια εταιρειών. Ψηφιακοί συνεταιρισμοί. Ψηφιακά συμβόλαια, ψηφιακά κλειδιά, ψηφιακοί τίτλοι για το σπίτι και το το αυτοκίνητό σας… Ψηφιακή ψηφοφορία στις εκλογές, ψηφιακά συμβόλαια, ψηφιακές υπογραφές... Το digital σε κάθε πτυχή των οικονομικών υπηρεσιών: Από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια και τα παράγωγα μέχρι το συνάλλαγμα και την αποστολή εμβασμάτων».
Ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα εάν το blockchain θα μεταμορφώσει την οικονομία του μέλλοντος, όπως προβλέπει ο Andreessen. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι αυτή τη στιγμή δεν το έχει κάνει. Παρότι ο αριθμός των συναλλαγών με bitcoin καταγράφει προοδευτική αύξηση, απέχει παρασάγγας από τα δυσθεώρητα νούμερα της αγοράς τεχνολογίας, των εταιρειών τύπου Google, Netflix, ακόμη και PayPal.
Το Bitcoin παραμένει δυσκίνητο -δύσκολο στη χρήση (μια τυπική συναλλαγή μπορεί να διαρκέσει έως και 10 λεπτά)- και η τιμή είναι εξαιρετικά ασταθής. Προς το παρόν είναι ένα τρομερό νόμισμα δομημένο πάνω στη λογική μίας δυναμικής τεχνολογίας. Συνεπώς, τίθεται το ερώτημα: Αφού το bitcoin φαίνεται να έχει αποτύχει ως νόμισμα μαζικής χρήσης, γιατί ξαφνικά πέτυχε ως επενδυτικό εργαλείο;
Οι τέσσερις θεωρίες
Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις για την ερμηνεία του «φαινομένου», ωστόσο οι επικρατούσες είναι τέσσερις.
1. Ώθηση από τα επιχειρηματικά κεφάλαια (και «πράσινο φως» από την αμερικανική κυβέρνηση)
Τα πρώτα πέντε χρόνια το ενδιαφέρον των επιχειρηματικών κεφαλαίων για τα προϊόντα και τις εταιρείες που συνδέονταν με το bitcoin ήταν ελάχιστο. Εξάλλου, η ίδια η ιδέα της κρυπτογράφησης ήταν συνδεδεμένη με τις διαδικτυακές «μαύρες αγορές» όπως το Silk Road, όπου εγκληματικές οργανώσεις χρησιμοποιούν ψηφιακά νομίσματα για να πουλήσουν (πάντα ανώνυμα) ναρκωτικά και εν γένει παράνομα και λαθραία προϊόντα.
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η άνοδος του bitcoin έχει σχέση με «σκοτεινές» υποθέσεις, όπως η φοροαποφυγή και το ξέπλυμα χρήματος.
Όμως, όταν τον Νοέμβριο του 2013 το FBI «έκλεισε», «κατέβασε» το Silk Road, υπήρξαν γερουσιαστές οι οποίοι επαίνεσαν το bitcoin και άλλα εικονικά νομίσματα -και δη, κατά τη διάρκεια επίσημης ακρόασης- χαρακτηρίζοντας τα «νόμιμες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες».
Η αξία του bitcoin τριπλασιάστηκε μέσα σε έναν μήνα στα 900 δολάρια και τα επιχειρηματικά κεφάλαια έδωσαν το «πράσινο φως». Οι επενδύσεις τους σε bitcoin αυξήθηκαν από το σχεδόν τίποτα του 2012 στα 400 εκατομμύρια δολάρια το 2014 και 600 εκατομμύρια δολάρια το 2016. Μπορεί ο στόχος να μην είχε ακόμη αποσαφηνιστεί, όμως είχε εξασφαλίσει κάτι πολύ πιο σημαντικό: Τη νομιμοποίηση από την Ουάσιγκτον και τη ρευστότητα από τη Silicon Valley.
2. Ψηφιακός χρυσός
Πολλοί αναφέρονται στο bitcoin ως τον «ψηφιακό χρυσό». Στις αρχές Νοεμβρίου, το Bloomberg ανέφερε ότι η φράση «buy bitcoin» ξεπέρασε σε αναζητήσεις στο διαδίκτυο τη φράση «buy gold», υποδηλώνοντας ότι η άνοδος του bitcoin πιθανώς εν μέρει οφείλεται στους επενδυτές οι οποίοι το θεωρούν ως το σύγχρονο ισοδύναμο ενός πολύτιμου μετάλλου. Όπως ο χρυσός και το ασήμι, έτσι και το bitcoin είναι σπάνιο (εξ ορισμού) και δημοφιλές στα «γεράκια» της αγοράς, σε όσους πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας και διαρρέουν ότι η παγκόσμια οικονομία απέχει μια «ανάσα» από την κατάρρευση ή τον υπερπληθωρισμό.
Υπάρχει και άλλος λόγος που στηρίζει την άποψη ότι το bitcoin είναι σαν τον χρυσό: Η φήμη του είναι πολύ μεγαλύτερη από την αγορά του. Σύμφωνα με The Wall Street Journal, σε μια οποιαδήποτε εβδομάδα, οι συναλλαγές που γίνονται σε bitcoin φτάνουν τα 34 δισ., λιγότερο από το 1 % της παγκόσμιας αγοράς συναλλάγματος.
Ο Aswath Damodaran, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, θεωρεί ότι το bitcoin θα μπορούσε να γίνει το αποθεματικό κρυπτοφυλάκιο του κόσμου.
«Αυτή τη στιγμή δεν είναι ένα καλό νόμισμα και δεν θεωρείται καλό μέσο συναλλαγής, επειδή είναι πολύ ασταθές» είπε στον CNBC, χαρακτηρίζοντας το ως «χρυσό των Millennials».
Τι είναι το ICO; Μια «αρχική προσφορά νομίσματος», ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίον μια εταιρεία συγκεντρώνει κεφάλαια χωρίς να πουλήσει μετοχές. Αντί να δέχεται δημόσιο χρήμα σε αντάλλαγμα για ίδια κεφάλαια, όπως σε μια αρχική δημόσια προσφορά ή IPO, στην περίπτωση του ICO προσφέρει ψηφιακά νομίσματα, στην πραγματικότητα, εκδίδει το δικό του κρυπτονόμισμα.
Παρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις, το 2017, η πρακτική του ICO εκτοξεύθηκε, συγκεντρώνοντας περισσότερα από 2 δισ. δολάρια για νέες εταιρείες. Αναλυτές εκτιμούν ότι καθοριστικής σημασίας είναι το γεγονός ότι, όλο αυτό συμβαίνει εν κρυπτώ και ότι δισεκατομμυριούχοι που επιχειρούν σε νέους τομείς το επιλέγουν για να μην καταβάλλουν φόρους.
Επίσης ότι πολλοί επενδυτές του ICO μετατρέπουν πρώτα τα μετρητά τους σε bitcoin. Όπως υποστηρίζει ο Tim Lee, αυτό κάνει το bitcoin «αποθεματικό νόμισμα» της οικονομίας κρυπτογράφησης. Όπως συμβαίνει με το αμερικανικό δολάριο που επωφελείται από το καθεστώς του ως αποθεματικού νομίσματος παγκοσμίως, το ίδιο συμβαίνεικαι με το bitcoin στις αγορές κρυπτογράφησης.
4. Μια ανεπανάληπτα χαζή «φούσκα» που βασίστηκε σε γελοίες εικασίες
Μοιάζει περίεργο να χαρακτηρίζει κανείς ένα νόμισμα «φούσκα». Αλλά φαίνεται να είναι η μόνη λέξη που ανταποκρίνεται στην προκειμένη περίπτωση.
Ακόμη και αν κάποιος βασιστεί στο επιχείρημα ότι το blockchain είναι ένα ευφυές σύστημα, ότι το κρυπτονόμισμα είναι ο νέος χρυσός και το bitcoin το αποθεματικό νόμισμα της αγοράς ICO, είναι παράξενο να βλέπει κανείς την αξία ενός προϊόντος να διπλασιάζεται μέσα σε έξι εβδομάδες χωρίς καμία φυσική συναλλαγή. Αντίθετα, καταγράφεται μια μεγάλη, διευρυνόμενη απόκλιση μεταξύ του όγκου συναλλαγών του Bitcoin (που έχει αυξηθεί 32 φορές από το 2012) και της τιμής αγοράς του (η οποία είχε αυξηθεί περισσότερο από 1.000 φορές).
Οι έρευνες δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κατόχων bitcoin αγοράζουν και κρατούν bitcoin με στόχο την ανταλλαγή σε δολάρια. Για τους περισσότερους κατόχους το bitcoin δεν είναι νόμισμα. Είναι κάτι συλλεκτικό, σαν μια ψηφιακή κάρτα μπέιζμπολ, χωρίς τα πρόσωπα και τα στατιστικά.
Όπως έγραψε ο Dan Gross στο βιβλίο του «Pop !», οι σαπουνόφουσκες που ξεπηδούν από τις… «φούσκες» συνήθως μπολιάζουν τις πρωτοποριακές τεχνολογίες της επόμενης γενιάς.
Πριν από την τηλεγραφική υπηρεσία, τους σιδηροδρόμους και τους γίγαντες της τεχνολογίας, υπήρχε πάντα μια «φούσκα». Το blockchain, όπως συνέβη και κατά το παρελθόν, μπορεί να εξελιχθεί σε βασικό κομμάτι για την υποδομή της ψηφιακής οικονομίας.
Ο Christian Catalini, καθηγητής Τεχνολογίας στη σχολή διαχείρισης του MIT Sloan υπενθύμισε τους τρεις σκοπούς του χρήματος: Το γεγονός ότι αποτελεί λογιστική μονάδα, «αποθήκη αξίας» και μέσο συναλλαγής. Θα μπορούσε το bitcoin να ικανοποιήσει και τα τρία αυτά κριτήρια; Ίσως ναι, ίσως όχι, σημειώνει.
«Στο μέλλον θα μπορούσε να υπάρξει ένα κρυπτονόμισμα που θα είναι ως επί το πλείστον «αποθήκη αξίας», όπως ο χρυσός. Θα είναι αποκεντρωμένο και ισχυρό, αλλά με υψηλά τέλη συναλλαγών. Θα χρησιμοποιείται για να αγοράσουμε σπίτι, αλλά όχι για να πάρουμε καφέ. Με την ψηφιακή τεχνολογία, ίσως μπορούμε να έχουμε πολλά διαφορετικά είδη νομισμάτων, τα οποία θα αποδεσμεύουν το απόθεμα αξίας από το μέσο συναλλαγής».
Είναι σχεδόν βέβαιο είναι ότι στο μέλλον το χρήμα με τις συμβατικές του μορφές, θα δοκιμασθεί, που σημαίνει, θα επαναπροσδιοριστεί. Αυτό που συμβαίνει τώρα με το bitcoin μοιάζει με παροδικό παροξυσμό. Και ίσως, όπως καταλήγει το δημοσίευμα, είναι ανόητο να επιστρατεύουμε μοντέλα προσπαθώντας να προσδιορίσουμε πότε η αγορά αυτή θα οδηγηθεί σε αυτορύθμιση.
Οι τιμές, όπως τα νομίσματα, είναι συλλογικές ψευδαισθήσεις.
Και η ιστορία με τις αμερικανικές «φούσκες» υποδηλώνει ότι οι ψευδαισθήσεις σε εθνικό επίπεδο, υπόκεινται στην πορεία του χρόνου σε ριζικές μεταβολές.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΣΧΟΛΊΟΥ
Τα σχόλια στό 07magazine men'sblogspot υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων είναι (αστική και ποινική) και βαρύνει τους σχολιαστές.