Οι αγορές θέλουν τη Μέρκελ ξανά στις εκλογές

Καθώς η Άνγκελα Μέρκελ αναλογίζεται το πολιτικό της μέλλον, οι επενδυτές έχουν λόγο να θέλουν να παραμείνει ηγέτης της Γερμανίας: την απειλή της κατάρρευσης της αγοράς εάν παραιτηθεί.

Ύστερα από περισσότερο από μια δεκαετία μάχης ενάντια σε κρίσεις, η Μέρκελ εγκωμιάζεται διεθνώς για την ηγεσία της, παρ’ ότι την ίδια στιγμή η εγχώρια κριτική για την ατζέντα και το στυλ της αυξάνεται. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως μια μικρή πλειοψηφία γερμανών ψηφοφόρων δε τη θέλουν ως καγκελάριο πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του επόμενου έτους.

«Η Άνγκελα Μέρκελ θεωρείται, δίκαια ή άδικα, ακόμη και από αυτούς που δεν εγκρίνουν τις πολιτικές της, ως το κεντρικό πολιτικό πρόσωπο της Ευρώπης» είπε ο Τζέικομπ Φουνκ Κίρκεγκααρντ, ανώτερο στέλεχος του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Peterson στην Ουάσινγκτον. «Η παραίτηση της Μέρκελ θα άφηνε ένα σημαντικό κενό» με αποτέλεσμα «η αντίδραση της αγοράς να είναι αρκετά αρνητική» προσέθεσε.

Η Μέρκελ δεν έχει πει ακόμη εάν θα είναι υποψήφια στις γερμανικές εκλογές το 2017, καθώς η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης υποσκάπτει τα δημοσκοπικά της ποσοστά και οδηγεί τους ψηφοφόρους προς το αντιμεταναστευτικό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Έναν χρόνο πριν από τις εκλογές, η στήριξη για τον συνασπισμό της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης έπεσε κατά μία ποσοστιαία μονάδα, ως το 32%, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Forsa που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2012.

Οι επενδυτές έχουν αποκτήσει εμπειρία προσπαθώντας να διαβάσουν τη Μέρκελ, στα 62 της, και την σχεδόν 11ετή πορεία της στην ηγεσία της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.

Παρ’ ότι η Μέρκελ πάλεψε με αυτό που η ίδια αποκαλεί «λεγόμενες αγορές» για την κυριαρχία κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ευρώπης, κράτησε την Ελλάδα στην ευρωζώνη, αντιστάθηκε στη συνεχή κριτική κατά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και εκστράτευσε για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η προτίμησή της για σταθερότητα έχει προκαλέσει επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις με τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος έχει καταλήξει να θεωρείται ο επιβολέας της λιτότητας και της αποστροφής στην κατανομή του ρίσκου.

«Δεν είναι ότι οι αγορές είναι ερωτευμένες με τη Μέρκελ, όμως τουλάχιστον κατανοούν τη θέση της σε ένα εύρος πολιτικών – κατανοούν το στυλ της» είπε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, επικεφαλής ευρωπαϊκής ανάλυσης της Eurasia Group στο Λονδίνο. Εάν επιλέξει να μην κατέβει ξανά στις εκλογές, «τα γεράκια θα έχουν το πάνω χέρι στη Γερμανία», κάτι που θα σημαίνει «αυστηρότερη δημοσιονομική πολιτικοί και περισσότερους περιορισμούς στην ΕΚΤ» είπε. «Αυτό δε θα άρεσε καθόλου στις αγορές.»

Οι πολιτικές αποφάσεις μπορεί να ήταν λιγότερο κρίσιμες στο εσωτερικό απ’ ότι στην Ευρώπη, όπου η προσωπική της ηγεσία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε πολλούς τομείς πολιτικής, ανέφερε σε έκθεση της 8ης Σεπτεμβρίου το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών στην Ουάσινγκτον.

Αυτό ισχύει και σε παγκόσμιο επίπεδο. Λιγότερο από τρεις μήνες αφού ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία της, οι φήμες για την παραίτηση της Μέρκλε στις 15 Ιανουαρίου 2010, επιτάχυναν την πτώση του ευρώ σε σχέση με το γεν στις ασιατικές συναλλαγές, προτού η κυβέρνησή της διαψεύσει τις φήμες ως κατασκευασμένες.

Η παραίτηση της Μέρκελ ύστερα από τρεις θητείες θα μπορούσε να παραδώσει την καγκελαρία – τουλάχιστον προσωρινά – στον Σόιμπλε, τον πολιτικό βετεράνο που ηγήθηκε της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης από το 1998 ως το 2000. Ο Σόιμπλε, ο οποίος κλείνει τα 74 την Κυριακή, ήδη έχει τη μεγαλύτερη θητεία στη γερμανική Βουλή και τα ποσοστά στήριξής του είναι υψηλότερα από της Μέρκελ.

Αψηφίστηκε από την καγκελάριο όταν πρότεινε την έξοδο της Ελλάδας από την ευρώζωνη πέρυσι, λέγοντας πως η χώρα δε θα μπορούσε να ανακάμψει χωρίς τη δυνατότητα εξωτερικής νομισματικής υποτίμησης. Επικριτικής της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, ο Σόιμπλε θεωρείται από πολλούς βουλευτές της CDU ως οχύρωμα κατά του κοινού χρέους της ευρωζώνης και της κατανομής ρίσκου ανάμεσα σε εθνικά συστήματα ασφάλισης καταθέσεων.

«Η θέση του για την πολιτική οικονομική είναι πλήρως κατανοητή και θα ήταν αρεστή στους συμμετέχοντες στις αγορές» είπε ο Ραχμάν.

Ενώ δημοσκόπηση της Bild am Sonntag έδειξε τον Αύγουστο πως οι μισοί γερμανοί δε θέλουν τη Μέρκελ να είναι ξανά υποψήφια, εκείνη δεν έχει αναδείξει κανέναν προφανή διάδοχο και ο κομματικός της συνασπισμός συνεχίζει να προηγείται στις εθνικές δημοσκοπήσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο Σόιμπλε θα ήταν προσωρινός ηγέτης και «θα γινόταν γρήγορα ξεκάθαρο πως δεν υπάρχει κανείς» μετά από αυτόν, είπε ο Κίρκεγκααρντ.

Η πτώση της Μέρκελ θα ανακινούσε τις αγορές συναλλάγματος και ομολόγων, προκαλώντας «εξαιρετική αβεβαιότητα» για τη μελλοντική ηγεσία της Γερμανίας, όμως παραμένει «ένα πολύ απίθανο σενάριο», σύμφωνα με τον Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγο της Berenberg Bank.

«Αυτό θα δημιουργούσε πολλή αβεβαιότητα, ιδιαίτερα στη διεθνή σκηνή, όπου η Μέρκελ συνεχίζει να απολαμβάνει πολύ καλύτερη φήμη από αυτήν που έχει στο εσωτερικό.»