Αντίο στον «Πατριάρχη του ελληνικού κοσμήματος»

Από την Τζάκι Ωνάση μέχρι τη Φαράχ Ντιμπά και από την Μπάρμπρα Στρέιζαντ μέχρι τη Σκάρλετ Γιόχανσον και τη βασίλισσα Σοφία,

όλες φόρεσαν τα κοσμήματά του. Ο Ηλίας Λαλαούνης, ο κορυφαίος Ελληνας χρυσοχόος που κατάφερε να μεταδώσει στα πέρατα της γης τη λάμψη του ελληνικού κοσμήματος, στολίζοντας με τις δημιουργίες του τα χέρια και τον λαιμό των ωραιότερων και πλουσιότερων γυναικών του πλανήτη, «έφυγε» την περασμένη Δευτέρα σε ηλικία 93 ετών. 

Η οικογένειά του, επιθυμώντας να μη δοθεί δημοσιότητα στο δυσάρεστο γεγονός, έκανε την κηδεία του προχθές σε αυστηρά κλειστό κύκλο.

Η Αικατερίνη Λαλαούνη μαζί με τους γονείς της και την αδελφή της Ιωάννα.

Γεννημένος το 1920 στην Αθήνα ο «πατριάρχης του ελληνικού κοσμήματος», όπως τον αποκαλούσαν, έμαθε από μικρός τη δουλειά, στην οποία έμελλε να διαπρέψει διεθνώς, απασχολούμενος στην επιχείρηση του παππού του Ξενοφώντα Ζαφειρίου. Ο τελευταίος ήταν επίσης χρυσοχόος και κατασκευαστής ρολογιών, ενώ είχε βάλει -μεταξύ άλλων- τη σφραγίδα του και στο ρολόι της Μητρόπολης Αθηνών, που καταστράφηκε στον πόλεμο. Μεγαλώνοντας εκπαιδεύτηκε άριστα στην τέχνη του κοσμήματος δουλεύοντας παράλληλα με το σχολείο στο εργαστήριο της οικογένειάς του. Χρήματα δεν κέρδισε απ' αυτή την απασχόληση. Η αξιολόγηση της προσφοράς του γινόταν κάθε Πρωτοχρονιά: τότε η οικογένειά του του πρόσφερε ένα δώρο ως αμοιβή για τις πολλές ώρες της εργασίας του καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Ηλίας Λαλαούνης με την εγγονή του Λάουρα.

Τελειώνοντας το σχολείο ο Λαλαούνης επέλεξε να σπουδάσει οικονομικές επιστήμες και στη συνέχεια νομικά. Ο τότε συμφοιτητής του (και κατόπιν Πρόεδρος της Δημοκρατίας) Κωνσταντίνος Τσάτσος ήταν ο άνθρωπος που τον προέτρεψε να ασχοληθεί με το αρχαίο ελληνικό κόσμημα, το οποία χαρακτήριζαν οι απλές γεωμετρικές γραμμές, γεγονός που του χάριζε διαχρονικότητα. Η εμπειρία του στην οικογενειακή επιχείρηση και οι σπουδές του στα οικονομικά στάθηκαν η αφορμή για να αναλάβει σε ηλικία 20 ετών τη διεύθυνση του οίκου Ε. Ζολώτας, με μηνιαίες αποδοχές το -αστρονομικό για εκείνη την εποχή- ποσό των δύο χρυσών λιρών. Σύντομα κατάφερε να μπει και συνέταιρος αποκτώντας το 25% της επιχείρησης.

Μερικές από τις δημιουργίες του.

Το 1957 υπήρξε χρονιά-σταθμός στην πορεία του Ηλία Λαλούνη. Παρουσιάζοντας για πρώτη φορά σχέδια κοσμημάτων εμπνευσμένα από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό συνάντησε σθεναρές αντιδράσεις από συναδέλφους του, που προσπάθησαν να τον αποτρέψουν λέγοντάς του ότι δεν θα μπορούσε να τα προωθήσει στην αγορά. Η μεγαλύτερη ήταν εκείνη του Ξενοφώντα Ζολώτα, ο οποίος λέγεται πως είχε γίνει έξαλλος με τους επικίνδυνους νεωτερισμούς του διευθυντή του, καθώς πίστευε πως δεν θα βρισκόταν ούτε μία γυναίκα που να φορέσει αυτά τα κοσμήματα. Κι όμως, ο Λαλαούνης το τόλμησε. Σε συνεργασία με λίγους συναδέλφους του οργάνωσε τον Σεπτέμβριο της ίδια χρονιάς την πρώτη έκθεση αρχαιοελληνικών κοσμημάτων στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, παρουσιάζοντας κομμάτια μινωικά, μυκηναϊκά, νεογεωμετρικά, ανθέμια, γλαύκες, καθώς και το διαχρονικό χρυσό μπεστ σέλερ του, τον κόμβο του Ηρακλή.

Δέκα χρόνια μετά ακολούθησε ο «χωρισμός» από τον συνέταιρό του λόγω ακριβώς αυτών των νεωτερισμών του Ηλία και το 1968 η μαρκίζα Ζολώτας στην οδό Βουκουρεστίου αντικαταστάθηκε από το Η. Λαλαούνης Α.Ε., με την οικονομική συνδρομή του ευεργέτη Πρόδρομου Αθανασιάδη, γνωστού και ως Μποδοσάκη. Η επιχείρηση τότε άρχισε να... καλπάζει. Αρχικά εγκαινίασε καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, κυρίως σε νησιά, και κατόπιν επεκτάθηκε σε μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου. Η αρχή έγινε από το Παρίσι, όπου το 1976 άνοιξε τις πύλες της η γκαλερί Ilias LALAoUNIS. Σειρά είχε μετά το πρώτο κατάστημα της επιχείρησης στη Νέα Υόρκη και ακολούθησαν άλλες γκαλερί σε Γενεύη, Ζυρίχη, Λονδίνο, Τόκιο και Χονγκ Κονγκ.




Τα κοσμήματά του δεν άργησαν να γίνουν διάσημα σε όλο τον κόσμο, μέσα από παρουσιάσεις τους σε μουσεία και διεθνείς εκθέσεις, όπου τα κομμάτια βρήκαν τη θέση που τους άρμοζε δίπλα σε δημιουργίες άλλων κορυφαίων οίκων, όπως οι Bulgari και Van Cleef & Arpels. Παράλληλα, διεθνή περιοδικά μόδας αφιέρωσαν πολλές σελίδες τους στον Ηλία Λαλαούνη αναδεικνύοντάς τον ως την προσωπικότητα που έφερε κάτι καινούργιο στην τέχνη της χρυσοχοΐας.

Η αυτοκρατορία με τις τέσσερις κόρες, τα εγγόνια και το δισέγγονο

Ο Ηλίας Λαλαούνης «έφυγε» έχοντας κοντά του την αγαπημένη του σύζυγο Λίλα, τις τέσσερις κόρες του, τα εγγόνια του και τον δισέγγονό του. Αν και δημιούργησε μια ολόκληρη αυτοκρατορία, παρέμεινε ταπεινός και έβαζε πάντοτε πάνω απ' όλα τον θεσμό της οικογένειας. Και οι τέσσερις κόρες του δραστηριοποιούνται στην επιχείρηση. Η Αικατέρινη, όπως και ο πατέρας της, σχεδιάζει κοσμήματα και είναι υπεύθυνη για τα καταστήματα στην Ελλάδα. Η Δήμητρα, η οποία ζει εκτός Ελλάδας, έχει υπό την εποπτεία της τα καταστήματα του εξωτερικού. Η Μαρία (παντρεμένη με τον γιο του Γιάννη Μπουτάρη, Στέλιο) είναι υπεύθυνη παραγωγής και η μικρότερη, Ιωάννα, έχει αναλάβει το έργο του μουσείου.

Οπως συνέβη και στη δική του περίπτωση, έτσι και τα παιδιά του μυήθηκαν από νωρίς σε όλες τις φάσεις δημιουργίας του κοσμήματος. Λέγεται ότι ο Ηλίας Λαλαούνης πήγε την Αικατερίνη στο χρυσοχοείο αμέσως μόλις την πήρε από το μαιευτήριο. Η ίδια έφτιαξε και πούλησε το πρώτο της δαχτυλίδι σε ηλικία 5 ετών. Μόνο στα... ποδοσφαιρικά θέματα δεν τα έβρισκαν πατέρας και κόρες. Ο ίδιος υποστήριζε πάντα τον Παναθηναϊκό και εκείνες τον Ολυμπιακό.

Ο Ηλίας Λαλαούνης στο εργαστήριό του.

Τα θερμά του συλληπτήρια στην οικογένειά του απήθυνε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Πολιτισμού. «Ο Ηλίας Λαλαούνης δεν ήταν μόνο ένας χαρισματικός δημιουργός και ένας πολύ επιτυχημένος επιχειρηματίας. Πολύ περισσότερο από αυτά, υπήρξε ένας σπάνιος άνθρωπος, ένας ευπατρίδης που τίμησε τον αρχαίο ελληνικό και τον βυζαντινό πολιτισμό και, μέσα από την προσωπική του δημιουργική τέχνη, τον ανέδειξε και πέρα από τα μουσεία, στη σύγχρονη κοινωνική και επιχειρηματική ζωή σε όλο τον κόσμο» σημείωσε ο Πάνος Παναγιωτόπουλος.

Το μουσείο ήταν το «πέμπτο παιδί του»

Το 1993, αφού ιδρύθηκε το σύγχρονο εργοστάσιο της εταιρίας του στην Κηφισιά, έγινε πραγματικότητα και το μεγάλο όνειρο του Ηλία Λαλαούνη:.

Το μουσείο στην Πλάκα

ο λόγος για το μοναδικό Ελληνικό Μουσείο Κοσμήματος στην Αθήνα, το οποίο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό τον Δεκέμβριο του 1994 ως Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός πολιτιστικού χαρακτήρα. Στεγάζεται σε μια όμορφη οικία της δεκαετίας του '30, στην Πλάκα, όπου βρισκόταν το παλιό εργαστήριο του χρυσοχόου.

Το κτίριο ανακαινίστηκε από τον Βασίλη Γρηγοριάδη, σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Bernard Zehrfuss, και φιλοξενεί σήμερα περισσότερα από 4.000 κοσμήματα και μικρογλυπτά, σχεδιασμένα από τον Ηλία Λαλαούνη μεταξύ 1940 και 2000. Ο ίδιος είχε αποκαλέσει του μουσείο «πέμπτο παιδί του», ενώ η σεμνότητά του ήταν τέτοια που δεν είχε επιτρέψει στα παιδιά του να βάλουν ούτε μία φωτογραφία του στην αίθουσα υποδοχής...

Λιζ Τέιλορ

Βασίλισσες και διάσημοι ηθοποιοί απ' όλο τον πλανήτη στο πελατολόγιό του,

Μπάρμπρα Στρέιζαντ

Τον λαιμό της Παλόμα Πικάσο σε μια από τις θρυλικές φωτογραφίες της από τον Χέλμουτ Νιούτον, που έκαναν τον γύρο του κόσμου, στολίζει ολόχρυσο κόσμημα που φέρει τη σφραγίδα του Ηλία Λαλαούνη. Το όνομά του φιγουράρει και στο εξώφυλλο του τόμου με τις 15 συλλογές κοσμημάτων που βρίσκεται στα αρχεία του Μουσείου Πούσκιν της Μόσχας, ενώ η υπογραφή του υπάρχει και στο σπαθί με τα σκαλισμένα κοσμήματα στα αρχεία της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, από την οποία τιμήθηκε το 1991. Δικό του έργο είναι και οι περίτεχνες μεταλλικές σκαλιστές ροζέτες, ένθετες στο λευκό μαρμάρινο δάπεδο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Η διεθνής αναγνώριση για τον Ηλία Λαλαούνη ήρθε πάντως πρώτα απ' όλα μέσα από το σπουδαίο του πελατολόγιο και τις εκπληκτικές γκαλερί του ανά τον κόσμο, που επισκέφθηκαν βασίλισσες, χολιγουντιανές σταρ και πρώτες κυρίες. Ανάμεσά τους η Φαράχ Ντιμπά, η Μπάρμπρα Στρέιζαντ, η Τζάκι Κένεντι Ωνάση, η βασίλισσα Σοφία, η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, η Κάιλι Μινόγκ, η Σαρλίζ Θερόν, η Ρενέ Ζελβέγκερ και η Σκάρλετ Γιόχανσον. Η ρεπόρτερ του CNN Κριστιάν Αμανπουρ είχε δηλώσει ότι δεν έβγαζε τη βέρα Λαλαούνη ούτε στα πολεμικά μέτωπα.

espressonews.gr